Ten rozdział analizuje przyczyny i skutki przemian gospodarczych w Polsce po 1989 roku. Główne problemy gospodarki centralnie planowanej obejmowały:

1. Narzucanie przez rząd lokalizacji zakładów bez uwzględnienia czynników ekonomicznych.
2. Słabą organizację pracy skutkującą niską wydajnością przedsiębiorstw.
3. Przestarzałe technologie zwiększające koszty produkcji i zanieczyszczenie środowiska.
4. Regulowanie cen przez państwo prowadzące do nierentowności fabryk.
5. Niską jakość produktów ograniczającą możliwości eksportu.

Transformacja gospodarcza w Polsce po 1989 roku rozpoczęła się od przejścia z gospodarki centralnie sterowanej do gospodarki rynkowej. Proces ten, znany jako reforma Balcerowicza, miał znaczące skutki:

Highlight: W latach 90. XX wieku wiele zakładów doświadczyło gwałtownego spadku produkcji lub całkowitej likwidacji, co doprowadziło do redukcji etatów i wzrostu bezrobocia do 20%.

Jednak długoterminowe efekty restrukturyzacji były pozytywne. W 2018 roku produkcja przemysłowa była czterokrotnie większa niż w 1990 roku.

Rozdział omawia również zmiany w strukturze własnościowej, wielkościowej i przestrzennej przemysłu:

1. Prywatyzacja doprowadziła do spadku udziału zakładów państwowych do 1%.
2. Nastąpiło umiędzynarodowienie polskiego przemysłu, z około 1,5% firm należących do zagranicznych właścicieli.
3. Wzrosła liczba małych przedsiębiorstw, które obecnie stanowią ponad 70% wszystkich zakładów.
4. Zakłady przemysłowe zaczęły powstawać głównie w dużych aglomeracjach i przy drogach szybkiego ruchu.

Example: Struktura wielkościowa zakładów przemysłowych w Polsce w 2018 r.: 73,2% stanowiły firmy zatrudniające do 49 osób, a tylko 0,9% to firmy zatrudniające 1000 i więcej pracowników.

Rozdział ten koncentruje się na zmianach w strukturze produkcji przemysłowej w Polsce po 1989 roku. Transformacja gospodarcza w Polsce wymusiła dostosowanie się do wymogów gospodarki rynkowej, co spowodowało znaczące zmiany w tradycyjnych gałęziach przemysłu.

Highlight: Konieczność dostosowania się do rynku i gospodarki rynkowej spowodowała, że znaczenie tradycyjnych dziedzin przemysłu uległo zmianie.

Niestety, treść tego rozdziału została przerwana, więc nie możemy przedstawić pełnej analizy zmian w strukturze produkcji. Jednak można przypuszczać, że omówione zostały takie aspekty jak:

1. Zmniejszenie roli przemysłu ciężkiego na rzecz przemysłu lekkiego i zaawansowanych technologii.
2. Wzrost znaczenia sektora usług w gospodarce.
3. Rozwój nowych gałęzi przemysłu, takich jak przemysł motoryzacyjny czy elektroniczny.
4. Modernizacja istniejących zakładów w celu zwiększenia konkurencyjności na rynku międzynarodowym.

Vocabulary: Struktura produkcji przemysłowej odnosi się do udziału poszczególnych gałęzi przemysłu w całkowitej produkcji przemysłowej kraju.

Skutki przemian strukturalnych w polskim przemyśle po 1989 r. były zarówno pozytywne, jak i negatywne. Do pozytywnych można zaliczyć zwiększenie efektywności i konkurencyjności polskich przedsiębiorstw, natomiast do negatywnych - wzrost bezrobocia w regionach zależnych od tradycyjnych gałęzi przemysłu.

Przemiany przemysłu w Polsce wpłynęły znacząco na rozmieszczenie zakładów przemysłowych:

1. Restrukturyzacja najbardziej dotknęła mniejsze miasta uzależnione od jednej gałęzi przemysłu lub pojedynczego zakładu.
2. Większe miasta lepiej poradziły sobie ze skutkami transformacji.
3. Obecnie nowe zakłady powstają głównie w dużych aglomeracjach lub w pobliżu dróg szybkiego ruchu.

Highlight: Lokalizacja przy głównych szlakach komunikacyjnych ułatwia dostęp do wykwalifikowanych pracowników, rynków zbytu i dostaw z zagranicy.

Zmiany w polskim przemyśle obejmowały również strukturę produkcji:

• Dostosowanie do gospodarki rynkowej zmniejszyło znaczenie tradycyjnych gałęzi przemysłu.
• Wzrosło znaczenie przemysłu wysokich technologii i sektora usług.

Example: Przemysł w Polsce - geografia zmieniła się, przesuwając się w kierunku zachodniej części kraju i większych aglomeracji miejskich.

Na czym polegała transformacja polskiej gospodarki w sektorze przemysłowym? Była to kompleksowa zmiana obejmująca własność, wielkość przedsiębiorstw, lokalizację zakładów oraz rodzaje produkowanych dóbr, mająca na celu dostosowanie do wymogów globalnej gospodarki rynkowej.

Rozdział ten wprowadza kluczowe pojęcia związane z przemysłem i jego przemianami w Polsce. Przemysł jest definiowany jako drugi sektor gospodarki zajmujący się eksploatacją zasobów naturalnych i wytwarzaniem dóbr. Industrializacja to proces szybszego rozwoju przemysłu w porównaniu do innych sektorów gospodarki.

Obecnie udział przemysłu w strukturze zatrudnienia w Polsce wynosi około 30%, co przewyższa średnią Unii Europejskiej. Podobny jest udział przemysłu w tworzeniu PKB kraju.

Definicja: Restrukturyzacja to gwałtowna zmiana struktury gospodarczej kraju lub przedsiębiorstwa mająca na celu zwiększenie ich wydajności lub funkcjonalności.

Rozdział omawia również historię przemysłu w Polsce do II wojny światowej oraz okres socjalistycznej industrializacji. W latach 1952-1989 w PRL wprowadzono model gospodarki centralnie sterowanej, z naciskiem na rozwój przemysłu ciężkiego. W latach 70. XX wieku, za rządów Edwarda Gierka, powstały ważne ośrodki przemysłowe w każdym z 49 ówczesnych województw.

Highlight: W II połowie XX wieku przemysł stał się najważniejszym czynnikiem przemian w gospodarce Polski. W latach 1946-1980 udział przemysłu w PKB wzrósł z 23% do 54%, a zatrudnienie z 1,4 mln do 5,2 mln osób.