Ukształtowanie terenu i geologia Ameryki

Środowisko przyrodnicze Ameryki klasa 8 obejmuje zróżnicowane formy terenu ułożone południkowo. Na zachodzie dominują młode góry fałdowań alpejskich - Kordyliery w Ameryce Północnej z najwyższym szczytem Denali (6190 m n.p.m.) oraz Andy w Ameryce Południowej z Aconcaguą (6962 m n.p.m.). Centralna część kontynentu to rozległe niziny i wyżyny, w tym Wielkie Równiny w Ameryce Północnej oraz Nizina Amazonki w Południowej. Wschód charakteryzują stare góry i wyżyny, takie jak Appalachy w Ameryce Północnej i Wyżyna Brazylijska w Południowej.

Highlight: Kordyliery i Andy, będące młodymi górami fałdowań alpejskich, leżą w aktywnej strefie sejsmicznej, co skutkuje częstymi trzęsieniami ziemi i wybuchami wulkanów.

Vocabulary: Fałdowania alpejskie - proces tworzenia się gór, który miał miejsce w erze kenozoicznej, odpowiedzialny za powstanie m.in. Alp, Karpat, Himalajów, a także Kordylierów i Andów w Ameryce.

Budowa geologiczna Ameryki jest zróżnicowana. Najstarsze góry, Appalachy, powstały w strefie fałdowań kaledońskich i hercyńskich. Natomiast Kordyliery i Andy są rezultatem młodszych fałdowań alpejskich, co tłumaczy ich aktywność sejsmiczną.

Klimat i roślinność Ameryki

Strefy klimatyczne Ameryki Północnej i Południowej obejmują pełne spektrum od równikowego po okołobiegunowy. Ta różnorodność wynika z dużej rozciągłości południkowej kontynentu, zróżnicowania wysokości terenu oraz wpływu prądów morskich.

Example: W strefie klimatu równikowego wilgotnego, charakteryzującego się dużą sumą opadów, występuje bujny las równikowy, podczas gdy w strefie zwrotnikowej suchej rozwijają się pustynie, takie jak Atakama.

Strefy roślinne Ameryki Północnej i Południowej ściśle korespondują z klimatem. W klimacie umiarkowanym ciepłym kontynentalnym suchym rozwija się roślinność stepowa, zwana prerią w Ameryce Północnej i pampą w Południowej. Klimat umiarkowany chłodny sprzyja lasom iglastym (tajdze), a w strefie okołobiegunowej dominuje tundra.

Definition: Tundra - formacja roślinna charakterystyczna dla obszarów okołobiegunowych, składająca się głównie z krzewinek, traw, mchów i porostów.

Specyficzne warunki klimatyczne Ameryki Północnej sprzyjają powstawaniu ekstremalnych zjawisk pogodowych, takich jak tornada. Prądy morskie również odgrywają istotną rolę w kształtowaniu klimatu - zimne prądy na zachodzie (np. Prąd Kalifornijski) przyczyniają się do pustynnienia, podczas gdy ciepłe na wschodzie (np. Prąd Brazylijski) zwiększają sumy opadów.