Gospodarka intensywna i ekstensywna w rolnictwie

Rolnictwo intensywne i ekstensywne to dwa główne typy gospodarki rolnej, różniące się wielkością ponoszonych nakładów. Rolnictwo intensywne charakteryzuje się dużymi nakładami kapitału i pracy w celu uzyskania wysokich plonów. Można je podzielić na dwa podtypy: kapitałochłonne i pracochłonne.

Rolnictwo intensywne kapitałochłonne cechuje się wysoką mechanizacją, dużym nawożeniem, uregulowanymi stosunkami wodnymi, stosowaniem chemicznych środków ochrony roślin, wprowadzaniem nowych gatunków i odmian roślin oraz zwierząt, wysoką specjalizacją produkcji oraz średnimi i dużymi gospodarstwami o małych zasobach pracy. Ten typ rolnictwa jest charakterystyczny dla krajów wysoko rozwiniętych, takich jak Niemcy, USA, Holandia czy Nowa Zelandia.

Rolnictwo intensywne pracochłonne z kolei opiera się na dużych zasobach pracy ludzkiej, niewielkiej mechanizacji, ręcznym wykonywaniu zabiegów agrotechnicznych, tradycyjnej strukturze produkcji i małych gospodarstwach rolnych. Jest typowe dla krajów azjatyckich, takich jak Indonezja, wschodnie Chiny czy doliny Nilu, Eufratu i Tygrysu.

Highlight: Rolnictwo intensywne prowadzi do uzyskiwania wysokich plonów, ale wymaga znacznych nakładów kapitału lub pracy, w zależności od typu.

Rolnictwo ekstensywne charakteryzuje się mniejszymi nakładami kapitału i pracy, co prowadzi do osiągania niższych plonów. Opiera się na wykorzystaniu naturalnej żyzności gleb i powiększaniu powierzchni użytków rolnych. Podobnie jak w przypadku rolnictwa intensywnego, można wyróżnić dwa podtypy: pracochłonne i kapitałochłonne.

Rolnictwo ekstensywne pracochłonne cechuje się dużymi zasobami pracy ludzkiej, niewielką mechanizacją, prymitywnymi narzędziami, niskim poziomem kultury rolnej i tradycyjną strukturą upraw i chowu. Jest charakterystyczne dla krajów słabo rozwiniętych, np. w Afryce.

Rolnictwo ekstensywne kapitałochłonne natomiast charakteryzuje się małymi zasobami pracy ludzkiej, wysoką mechanizacją, dużymi powierzchniami gospodarstw rolnych, niewielkim nawożeniem, wysokim poziomem kultury rolnej i specjalizacją produkcji. Ten typ rolnictwa jest typowy dla środkowych regionów USA, Kanady czy Australii.

Przykład: Rolnictwo ekstensywne w Etiopii opiera się głównie na pracy ludzkiej i tradycyjnych metodach uprawy, co prowadzi do niskich plonów, ale pozwala na wykorzystanie naturalnej żyzności gleb.