Góry zrębowe i wulkaniczne
Góry zrębowe powstają w wyniku wypiętrzania się warstw skalnych poprzecinanych uskokami. Proces ten obejmuje potrzaskanie warstw skalnych, ich pękanie i przesuwanie się wzdłuż uskoków, nawet o setki kilometrów w poziomie i kilka kilometrów w pionie. W efekcie tworzą się zręby tektoniczne i rowy tektoniczne.
Vocabulary: Zręb tektoniczny to wypiętrzony blok skalny ograniczony uskokami, natomiast rów tektoniczny to obniżony blok skalny między dwoma uskokami.
Przykład: Góry zrębowe w Polsce to między innymi Góry Świętokrzyskie.
Góry wulkaniczne powstają w wyniku wypływania lawy i wydostawania się innych materiałów z głębi Ziemi. Mogą występować zarówno na lądach, jak i na oceanach jako wyspy, często na granicach płyt litosfery.
Highlight: Góry wulkaniczne są wynikiem plutonizmu i wulkanizmu, procesów związanych z aktywnością magmową Ziemi.
Ruchy epejrogeniczne (lądotwórcze) to długotrwałe i bardzo powolne pionowe ruchy skorupy ziemskiej. Są one spowodowane przemieszczaniem się magmy w litosferze.
Definicja: Ruchy epejrogeniczne to powolne, pionowe ruchy skorupy ziemskiej prowadzące do zmian w ukształtowaniu powierzchni Ziemi.
Skutkiem ruchów epejrogenicznych jest zmiana przebiegu linii brzegowej. Ląd może się obniżać, co prowadzi do zalewania przez morze, lub wznosić, co powoduje wycofywanie się morza i odsłanianie coraz większej powierzchni lądu.
Przykład: Ruchy epejrogeniczne przykłady obejmują ruchy obniżające u wybrzeży Holandii oraz ruchy wznoszące w pobliżu Zatoki Neapolitańskiej.
