Skutki trzęsień ziemi i ruchy skorupy ziemskiej
Skutki trzęsień ziemi mogą być katastrofalne i obejmują:
- Śmierć wielu ludzi
- Ogromne straty materialne
- Powstawanie szczelin i uskoków w ziemi
- Osuwiska i obrywy skalne
- Zmiany poziomu wód gruntowych
- Modyfikacje koryt rzecznych
- Powstawanie fal tsunami
Highlight: Trzęsienia ziemi mogą prowadzić do długotrwałych zmian w ukształtowaniu terenu i hydrologii obszaru.
Ruchy epejrogeniczne, zwane też lądotwórczymi, to powolne, długotrwałe ruchy skorupy ziemskiej obejmujące duże powierzchnie. Nie powodują one większych deformacji skalnych.
Definicja: Ruchy epejrogeniczne to pionowe ruchy skorupy ziemskiej obejmujące rozległe obszary, spowodowane czynnikami wewnętrznymi Ziemi.
Przyczyny ruchów epejrogenicznych:
- Przemieszczanie magmy w podłożu litosfery
- Naprężenia ściskające płyty w strefach kolizji
- Przemiany materii na granicy litosfery i astenosfery
Ruchy izostatyczne to pionowe ruchy litosfery wywołane czynnikami zewnętrznymi, np. obciążeniem lub odciążeniem skorupy ziemskiej.
Przykład: W Skandynawii obserwuje się powolne podnoszenie się lądu po ustąpieniu lodowca, który wciskał skorupę w astenosferę.
Ruchy izostatyczne mogą prowadzić do:
- Podnoszenia się obszarów odciążonych (np. po ustąpieniu lodowca)
- Obniżania się obszarów obciążonych (np. przez osady rzeczne)
- Transgresji morza (zalewanie lądu)
- Regresji morza (cofanie się morza)
Highlight: Ruchy epejrogeniczne i izostatyczne, choć powolne, mają istotny wpływ na kształtowanie powierzchni Ziemi w długim okresie.
