Granice i podział pojezierzy
Pas pojezierzy w Polsce pokrywa się z zasięgiem zlodowaceń północnopolskich. Obszar ten charakteryzuje się młodoglacjalnym krajobrazem, ukształtowanym przez działalność lądolodu i wód roztopowych.
Definicja: Krajobraz młodoglacjalny to teren ukształtowany przez ostatnie zlodowacenie, charakteryzujący się świeżymi formami polodowcowymi.
W obrębie pojezierzy wyróżnia się trzy główne jednostki:
- Pojezierze Mazurskie na północnym wschodzie
- Pojezierze Pomorskie na północnym zachodzie
- Pojezierze Wielkopolskie na środkowym zachodzie
Highlight: Ważnymi elementami dzielącymi pas pojezierzy są Dolina Dolnej Wisły przecinającaobszarpołudnikowo oraz Dolina Środkowej Noteci biegnącaroˊwnolez˙nikowo.
Wpływ lądolodu na krajobraz pojezierzy
Osady polodowcowe na pojezierzach mogą osiągać miąższość ponad 200 m, tworząc charakterystyczne formy terenu:
- Wysoczyzny moreny dennej - płaskie, faliste lub pagórkowate
- Liczne obniżenia bezodpływowe - powstałe z wytopienia brył martwego lodu
Vocabulary: Miąższość - grubość warstwy osadów lub skał.
Wody powierzchniowe pasa pojezierzy
Wody powierzchniowe Polski są szczególnie obfite w pasie pojezierzy. Charakterystyczną cechą tego obszaru jest występowanie dużej liczby jezior:
- Ponad 7000 jezior o powierzchni powyżej 1 ha
- Kilkadziesiąt tysięcy mniejszych zbiorników wodnych
Example: Jezioro Śniardwy - największe polskie jezioro o powierzchni 113,4 km² i średniej głębokości około 6 m.
Jeziora na pojezierzach mają różną genezę:
- Jeziora rynnowe - długie, wąskie i głębokie, często o stromych brzegach
- Jeziora morenowe - rozległe, ale zazwyczaj płytsze
- Oczka polodowcowe - powstałe w zagłębieniach po wytopieniu brył martwego lodu
Highlight: Hańcza, najgłębsze jezioro w Polsce maks.108,5m, jest przykładem jeziora rynnowego.
Charakterystyczną cechą pasa pojezierzy jest również gęsta sieć rzek i strumieni. Działami wodnymi w tym obszarze są wzniesienia morenowe Pojezierza Pomorskiego i Pojezierza Mazurskiego.
