Formy polodowcowe i klimat peryglacjalny
Rynny polodowcowe to podłużne zagłębienia utworzone przez wody płynące pod topniejącym lądolodem. Często wypełniają je wody, tworząc charakterystyczne jeziora rynnowe. Jeziora morenowe powstają natomiast w obniżeniach między wzniesieniami moren czołowych.
Formy polodowcowe dzielimy na erozyjne (rynny polodowcowe, pradoliny) oraz akumulacyjne (kemy, ozy, sandry, drumliny). Ta klasyfikacja pomaga lepiej zrozumieć procesy, które ukształtowały nasz krajobraz.
Klimat peryglacjalny występuje na przedpolu współczesnych lodowców. Charakteryzuje się dużymi amplitudami temperatur, znikomymi opadami, silnymi wiatrami i średnią temperaturą poniżej zera. Dziś spotykamy go na Grenlandii czy Spitzbergenie.
Pamiętaj! Na maturze często pytają o rozpoznawanie form polodowcowych na mapach i zdjęciach, więc dobrze zapamiętaj ich charakterystyczne cechy!
Klimat peryglacjalny przyczynił się do powstania specyficznych form terenu: wydm śródlądowych (wzniesienia usypane przez wiatr z piasków sandrów), pokryw lessowych (powstałych z pyłu z wietrzenia materiału morenowego) oraz gołoborzy (rumowisk skalnych będących efektem wietrzenia mrozowego w górach).