Cechy ukształtowania powierzchni Polski

Ukształtowanie powierzchni Polski charakteryzuje się trzema głównymi cechami:

1. Przewagą terenów nizinnych
2. Nachyleniem powierzchni w kierunku północno-zachodnim
3. Pasowym układem rzeźby terenu

Highlight: Średnia wysokość Polski wynosi 173 m n.p.m., a aż 91,3% obszaru kraju leży poniżej 300 m n.p.m., co podkreśla nizinny charakter kraju.

Nachylenie powierzchni w kierunku północno-zachodnim ma istotny wpływ na układ sieci rzecznej i kierunek płynięcia większości rzek w Polsce. Ta cecha ukształtowania powierzchni Polski jest kluczowa dla zrozumienia hydrografii kraju.

Pasowy układ rzeźby terenu jest kolejną charakterystyczną cechą ukształtowania powierzchni Polski. Obejmuje on następujące pasy:

• Pobrzeże
• Pojezierze
• Niziny
• Wyżyny
• Kotliny
• Góry

Vocabulary: Krzywa hipsograficzna - wykres prezentujący procentowy udział poszczególnych wysokości na danym obszarze.

Krzywa hipsograficzna jest narzędziem, które pozwala na wizualne przedstawienie ukształtowania powierzchni Polski. Jest to szczególnie przydatne w analizie rozkładu wysokości i zrozumieniu charakteru rzeźby terenu kraju.

Przykład: Polska ukształtowanie powierzchni mapa często przedstawia pasowy układ rzeźby terenu, co ułatwia zrozumienie geografii kraju i rozmieszczenia głównych form terenu.

Zrozumienie tych cech jest kluczowe dla pełnego obrazu ukształtowania powierzchni Polski i ma znaczenie nie tylko dla geografii, ale także dla gospodarki, rolnictwa i planowania przestrzennego kraju.

Ukształtowanie powierzchni Polski

Ukształtowanie powierzchni Polski zostało w znacznym stopniu ukształtowane przez zlodowacenia i ruchy górotwórcze. Wyróżniamy trzy główne zlodowacenia, które miały wpływ na obecny krajobraz: południowopolskie (Sanu), środkowopolskie (Odry) i północnopolskie (Wisły). Ostatnie zlodowacenie, północnopolskie, objęło około 30% powierzchni kraju.

Definicja: Zlodowacenie to okres, w którym znaczna część powierzchni Ziemi pokryta jest lądolodem.

Formy rzeźby polodowcowej są charakterystyczne dla krajobrazu Polski i obejmują:

1. Morenę denną - zbudowaną z materiału skalnego pozostałego po wytopieniu lodowca.
2. Ozy - wały zbudowane z piasków i żwirów osadzonych w szczelinach lub tunelach lodowcowych.
3. Rynny polodowcowe - długie i wąskie zagłębienia wyżłobione przez wody płynące pod lądolodem.
4. Głazy narzutowe - fragmenty skał przetransportowane przez lądolód z Półwyspu Skandynawskiego.
5. Sandry - rozległe równiny zbudowane ze żwiru i piasku naniesionego przez wody roztopowe.

Przykład: Głazy narzutowe, często spotykane w Polsce, są dowodem na siłę i zasięg dawnych lodowców, które potrafiły przenosić ogromne bloki skalne na znaczne odległości.

Te formy polodowcowe są kluczowe dla zrozumienia ukształtowania powierzchni Polski i stanowią ważny element krajobrazu kraju.