Podział polityczny świata
Państwo jest podstawową jednostką podziału politycznego świata. Jest to suwerenna czyli samodzielna i niezależna od innych krajów, organizacja terytorialna. Na państwo składają się terytorium, ludność i suwerenna władza. Istnieją także inne terminy związane z podziałem politycznym, takie jak eksklawa, enklawa i terytorium zależne.
Eksklawa i enklawa
Eksklawa to część państwa oddzielona od głównego terytorium powierzchnią innego kraju, na przykład obwód kalingradzki oddzielony od Rosji przez Litwę, Białoruś i Łotwę. Enklawa natomiast to terytorium jednego kraju otoczone przez obszar innego państwa, na przykład Watykan i San Marino otoczone przez obszar Włoch.
Terytorium zależne
Terytorium zależne to zazwyczaj obszary autonomiczne, pozostające w strefie wpływów kraju, którego niegdyś była kolonią. Przykładami takich obszarów są Wyspy Owcze (Dania) oraz Portoryko (USA).
Wielkie państwa i minipaństwa
Wielkie państwa to takie, których powierzchnia wynosi co najmniej 2 miliony km^2. Z kolei minipaństwa mają powierzchnię nie przekraczającą 1000 km^2. Na świecie istnieje 12 wielkich państw oraz 24 minipaństwa.
Największe i najmniejsze państwa
Największe państwa na świecie to Rosja, Kanada, Chiny, Stany Zjednoczone oraz Brazylia. Natomiast najmniejsze państwa to Watykan, Monako, Nauru, Tuvalu oraz San Marino.
Kolonializm i dekolonizacja
Kolonializm to zjawisko historyczne polegające na opanowaniu i utrzymaniu kontroli politycznej i gospodarczej przez jedne kraje nad innymi w celu ich eksploatacji. Skutki kolonializmu to między innymi intensywna eksploatacja surowców oraz wzorce życia narzucane przez europejskie mocarstwa.
Dekolonizacja
Dekolonizacja to proces, w wyniku którego dochodziło do rozpadu kolonii, a kraje skolonizowane odzyskiwały niepodległość. Przyczynami dekolonizacji było osłabienie mocarstw europejskich po dwóch wojnach światowych oraz wzrost świadomości narodowej w społecznościach kolonialnych.
Integracja i dezintegracja
Integracja polega na łączeniu się państw albo nawiązywaniu współpracy politycznej, gospodarczej lub militarnej, natomiast dezintegracja dotyczy głównie podziałów obszarów lub zaprzestania współpracy gospodarczej.
Przemiany polityczne w Europie
W 1989 roku doszło do zmian na mapie politycznej Europy, takich jak zjednoczenie Niemiec oraz rozpad ZSRR, Jugosławii i Czechosłowacji. Te wydarzenia miały ogromny wpływ na podział polityczny świata oraz na wzrost liczby suwerennych państw.
Podsumowując, zmiany na mapie politycznej świata po 1989 roku były wynikiem dekolonizacji, wzrostu świadomości narodowej, integracji i dezintegracji. Te wydarzenia miały wpływ na cały świat, zmieniając jego oblicze geografii. Zmiany te są omówione w podręczniku "Oblicza geografii 2" oraz dostępne w formie sprawdzianu w formie PDF. Takie informacje są ważne dla zrozumienia podziału politycznego świata oraz jego wpływu na ludność, kulturę, gospodarkę i migracje.
