Królestwo Kongresowe i Podział Ziem Polskich po Kongresie Wiedeńskim
Po zakończeniu wojen napoleońskich i obradach kongresu wiedeńskiego w 1815 roku, ziemie polskie zostały podzielone na trzy odrębne organizmy państwowe. Każdy z nich charakteryzował się odmienną sytuacją polityczną, gospodarczą i społeczną. Były to: Księstwo Poznańskie (pod panowaniem pruskim), Królestwo Polskie, zwane również Królestwem Kongresowym (pod zwierzchnictwem rosyjskim), oraz Rzeczpospolita Krakowska (teoretycznie niezależne miasto-państwo).
Definicja: Królestwo Kongresowe - autonomiczne państwo utworzone na mocy postanowień kongresu wiedeńskiego, połączone unią personalną z Rosją, gdzie car rosyjski był jednocześnie królem Polski.
Początkowo sytuacja w Królestwie Polskim wydawała się obiecująca. Nadana konstytucja gwarantowała szereg swobód obywatelskich, własny sejm, armię oraz administrację. Polacy otrzymali znaczną autonomię, a urzędowym językiem pozostał polski. Jednak rzeczywistość szybko zweryfikowała te optymistyczne założenia. Car Aleksander I, a później Mikołaj I, systematycznie łamali postanowienia konstytucyjne, ograniczając kolejne swobody obywatelskie.
Szczególnie dotkliwe dla Polaków było wprowadzenie cenzury i systemu tajnej policji. Wielki książę Konstanty, brat cara i głównodowodzący armią Królestwa, zasłynął z brutalnego traktowania polskich oficerów i cywilów. Jego arogancja i brak szacunku dla polskiej tradycji i kultury pogłębiały narastające niezadowolenie. Te czynniki, wraz z ogólnoeuropejskimi nastrojami rewolucyjnymi, doprowadziły ostatecznie do wybuchu powstania listopadowego w nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku.