Ewolucja demokracji ateńskiej
Demokracja ateńska kształtowała się stopniowo przez kilka wieków. Kluczowe etapy jej rozwoju to:
Pierwsze reformy Solona
W 594 r. p.n.e. Solon wprowadził ważne zmiany:
- Utworzył Zgromadzenie Ludowe (Eklezję)
- Powołał Radę 400, wybierającą archontów
- Stworzył sąd przysięgłych do rozpatrywania apelacji
- Podzielił obywateli na 4 klasy majątkowe
- Unieważnił długi i zakazał pożyczek pod zastaw osoby
Highlight: Reformy Solona były pierwszym krokiem w kierunku demokracji, choć ustrój pozostawał wciąż oligarchiczny.
Reformy Klejstenesa
W 508 r. p.n.e. Klejstenes przeprowadził kolejne reformy:
- Wzmocnił rolę Zgromadzenia Ludowego
- Utworzył Radę Pięciuset (Bule)
- Wprowadził sąd skorupkowy (ostracyzm)
Definition: Ostracyzm to procedura, w której obywatele mogli głosować za wygnaniem osoby uznanej za zagrożenie dla ustroju.
Reformy Peryklesa
W V w. p.n.e. ateński mąż stanu przebudował demokrację:
- Rozszerzył uprawnienia Zgromadzenia Ludowego
- Wprowadził płatne urzędy
- Wzmocnił rolę sądów ludowych
Vocabulary: Demagodzy - osoby głoszące populistyczne hasła w celu zdobycia władzy nad ludem.
Instytucje demokracji ateńskiej
Główne instytucje demokracji ateńskiej to:
- Zgromadzenie Ludowe (Eklezja) - władza ustawodawcza
- Rada Pięciuset (Bule) - organ przygotowujący obrady Zgromadzenia
- Archonci - urzędnicy zajmujący się sprawami religijnymi
- Sądy ludowe - sąd przysięgłych i sąd skorupkowy
Example: Zgromadzenie Ludowe zbierało się około 40 razy w roku, podejmując decyzje przez podniesienie rąk.
Znaczenie demokracji ateńskiej
Czym jest demokracja dla Peryklesa i jakie ma znaczenie?
- Zapewnia identyfikację obywateli z państwem
- Rozszerza horyzonty myślowe
- Stanowi wzór dla przyszłych pokoleń
Quote: "Demokracja jako ustrój jest wzorem do naśladowania dla następnych pokoleń."
Jednak system miał też wady, takie jak podatność na demagogię i ryzyko korupcji.
Vocabulary: Korupcja - wykorzystanie stanowiska publicznego do celów prywatnych.
Demokracja ateńska notatka ta pokazuje, jak Starożytne Ateny stworzyły fundamenty systemu demokratycznego, który inspiruje do dziś.