Dekolonizacja po II wojnie światowej
Dekolonizacja Afryki i Azji po II wojnie światowej była złożonym procesem, który doprowadził do fundamentalnych zmian na mapie świata. Proces ten miał wiele przyczyn i daleko idące skutki.
Przyczyny dekolonizacji po II wojnie światowej obejmowały:
- Osłabienie mocarstw kolonialnych w wyniku wojny
- Rosnące ruchy niepodległościowe w koloniach
- Poparcie dla dekolonizacji ze strony USA i ZSRR, co było sprzeczne z ich polityką zimnowojenną
Definicja: Dekolonizacja to proces wyzwalania się kolonii spod władzy imperiów i uzyskiwania niepodległości.
Dekolonizacja Azji rozpoczęła się od uzyskania niepodległości przez Indie w 1947 roku. Proces ten przebiegał następująco:
- O niepodległość Indii walczył Mahatma Gandhi metodami pokojowymi
- Kraj został podzielony na hinduskie Indie i muzułmański Pakistan
- Między nowymi państwami wybuchły konflikty na tle religijnym
Przykład: W Indochinach, należących do Francji, w 1945 roku ogłoszono powstanie Demokratycznej Republiki Wietnamu. Wybuchła wojna, w której Wietnamczycy otrzymali wsparcie ZSRR i Chin, a Francuzi ostatecznie przegrali.
Dekolonizacja Afryki nastąpiła nieco później:
- Pierwsze niepodległe państwa to Egipt, Etiopia, Liberia i RPA
- Główna fala dekolonizacji przypadła na lata 60., nazwane "Rokiem Afryki"
- Proces był generalnie pokojowy i negocjacyjny
Highlight: W RPA funkcjonował system apartheidu - segregacji rasowej, który został zniesiony dopiero w 1994 roku.
Skutki dekolonizacji były złożone:
- Powstanie nowych niepodległych państw
- Upadek demokracji w wielu krajach postkolonialnych i powstanie dyktatur
- Konflikty etniczne i problemy z wytyczeniem granic
- Trudności gospodarcze
Vocabulary: Neokolonializm to polityka uzależniania słabszych państw od silniejszych, często byłych kolonizatorów.
Państwa postkolonialne są często nazywane krajami rozwijającymi się, globalnym Południem lub krajami Trzeciego Świata. Dekolonizacja pozostaje ważnym tematem w dyskusjach o globalnych nierównościach i rozwoju.
