Dwie okupacje - podział Polski
28 września 1939 r. Niemcy i Sowieci podpisali traktat o granicach i przyjaźni, przesuwając granicę okupacji z Wisły na Bug. Niemcy podzielili swoje terytoria na dwie części: ziemie bezpośrednio wcielone do III Rzeszy (m.in. Pomorze, część Wielkopolski i Śląska) oraz Generalne Gubernatorstwo (większość Mazowsza z Warszawą, Polesie, Lubelskie i Małopolska).
Pod niemiecką okupacją Polacy doświadczyli masowych mordów, wysiedleń i więzień. Niemcy pozbawili nas praw obywatelskich, zlikwidowali polskie szkolnictwo i wprowadzili niemiecki jako język urzędowy. Niektórych Polaków zmuszano do wpisania się na volkslistę (niemiecką listę narodowościową) - ludzi tych pogardliwie nazywano volksdeutschami.
Okupanci systematycznie dążyli do wyniszczenia polskich elit. W ramach operacji "Tannenberg", Akcji Specjalnej "Kraków" (aresztowanie krakowskich profesorów) czy akcji "AB" wymordowano tysiące przedstawicieli polskiej inteligencji. Powszechne stały się łapanki - zatrzymywanie przypadkowych osób na ulicach w celu wywiezienia ich do obozów koncentracyjnych lub do pracy w Niemczech.
Warto zapamiętać: Generalne Gubernatorstwo miało być rolniczym zapleczem III Rzeszy, a Polacy mieli stać się niewolnikami. Rządził tam Hans Frank, znany ze szczególnego okrucieństwa wobec Polaków.
Okupacja sowiecka na wschodnich terenach Polski miała nieco inny charakter. Sowieci wprowadzili paszportyzację (przymusowe nadawanie obywatelstwa sowieckiego), zachowując jednak język polski jako jeden z języków urzędowych. Prowadzili masową nacjonalizację (przejmowanie przez państwo prywatnego majątku) i kolektywizację (przekazywanie własności prywatnej do wspólnego zarządzania). Kościoły zamieniali na magazyny, a stanowiska obsadzali przysłanymi z ZSRS komunistami.