Ruchy Polityczne na Ziemiach Polskich
Okres końca XIX i początku XX wieku charakteryzował się intensywnym rozwojem różnorodnych ruchów politycznych na ziemiach polskich. W ramach ruchu socjalistycznego powstało kilka znaczących organizacji.
Highlight: Pierwszą znaczącą organizacją socjalistyczną była Międzynarodowa Socjalno-Rewolucyjna Partia Proletariat założona w 1882 roku, która została rozbita przez władze carskie.
Definition: Historia polskiego ruchu socjalistycznego w XIX wieku obejmuje powstanie trzech głównych partii: PPS 1892, SDKPiL 1893 i PPSD 1897.
Example: Polska Partia Socjalistyczna pod przewodnictwem Józefa Piłsudskiego i Stanisława Wojciechowskiego stała się największą polską partią lewicową.
Vocabulary: Endecja - potoczna nazwa Narodowej Demokracji, głównego ugrupowania ruchu narodowego.
Quote: Roman Dmowski, główny ideolog ruchu narodowego, "uważał, że ważny jest naród jako całość".
W kontekście ruchu ludowego, utworzono Stronnictwo Ludowe w 1895 roku, które później podzieliło się na dwa odłamy: PSL-Lewicę skupiającąbiedniejszychchłopoˊw i PSL-Piast reprezentującybogatszychchłopoˊw.
Rewolucja 1905 roku na ziemiach polskich przyniosła ograniczone reformy, w tym możliwość zakładania stowarzyszeń i rozwój polskiego szkolnictwa, mimo że protesty robotnicze zostały stłumione.
Na początku XX wieku wykształciły się dwie główne orientacje polityczne: proaustriacka reprezentowanaprzezPPSiPiłsudskiego oraz prorosyjska popieranaprzezendecjęiDmowskiego.
