Sparta, wojny i religia
Sparta stworzyła wyjątkowy ustrój oparty na militaryzmie. Rządzili tam dwaj królowie, geruzja (rada starszych), eforowie (pięciu urzędników) oraz zgromadzenie ludowe (apella). Społeczeństwo dzieliło się na trzy grupy: spartiatów (pełnoprawnych obywateli), periojków (wolnych, ale bez pełni praw) i helotów (zniewolonych).
Słynne spartańskie wychowanie (agoge) zaczynało się w wieku 7 lat, gdy chłopcy uczyli się walczyć i znosić trudy. W wieku 12 lat przenosili się do koszar, by jako 20-latkowie zostać wojownikami, a w wieku 30 lat - pełnoprawnymi obywatelami. W Sparcie, inaczej niż w innych polis, kobiety miały stosunkowo dobrą pozycję.
Wojny grecko-perskie (m.in. bitwy pod Maratonem, Termopilami i Salaminą) wynikały z ekspansji Persji i greckiego dążenia do niezależności. Później Aleksander Macedoński, syn Filipa II, podbił Persję i stworzył ogromne imperium, po którym nastała epoka hellenistyczna.
⚔️ Grecy walczyli w szyku zwanym falangą, a ich głównym wojownikiem był hoplita noszący charakterystyczną tarczę (hoplon). Ta formacja była niezwykle skuteczna i pozwoliła Grekom wygrać wiele bitew mimo przewagi liczebnej przeciwnika.
Grecy byli bardzo religijni. Czcili wielu bogów, m.in. Zeusa (władcę bogów), Atenę (boginię mądrości), Apolla (boga sztuki) i Posejdona (boga mórz). Najsłynniejszą wyrocznią, gdzie odczytywano wolę bogów, były Delfy.