Aleksander Wielki i początki hellenizmu
Macedonia nie była uważana przez Greków za część Hellady, choć jej dynastia królewska miała grecki status. W V wieku p.n.e. Macedończycy ulegli hellenizacji - zaczęli przejmować grecką kulturę, język i zwyczaje.
Filip II objął władzę w Macedonii w 359 r. p.n.e. i zreformował armię, zwiększając liczebność piechoty i tworząc elitarny korpus młodych arystokratów. Po zwycięstwie nad Ateńczykami i Tebańczykami w bitwie pod Cheroneą (338 r. p.n.e.), utworzył Związek Koryncki, zjednoczenie greckich polis pod swoim przywództwem.
Po śmierci Filipa władzę przejął jego syn - Aleksander, wychowanek filozofa Arystotelesa. W 334 r. p.n.e. młody władca wyruszył na podbój Persji. Zwyciężył w bitwach nad rzeką Granik, pod Issos i ostatecznie rozgromił Persów pod Gaugamelą w 331 r. p.n.e. Ogłosił się królem Babilonu i faraonem Egiptu. Zmarł w 323 r. p.n.e., nie zrealizowawszy planu podboju Indii.
💡 Ciekawostka: Żołnierze Aleksandra odmówili dalszego marszu do Indii nie z powodu strachu przed przeciwnikiem, ale z wyczerpania trudnymi warunkami klimatycznymi i wieloletnimi kampaniami!
Po śmierci Aleksandra rozpoczęła się epoka hellenistyczna. Jego imperium rozpadło się na kilka państw rządzonych przez dawnych dowódców (diadochów): Antygonidzi objęli Macedonię, Ptolemeusze Egipt, a Seleukidzi tereny dawnej Persji. Powstały też mniejsze królestwa, jak Pergamon i Pont. Epoka hellenistyczna zakończyła się, gdy Rzymianie podbili Egipt w 30 r. p.n.e.