Gospodarczy podział Europy i rozwój folwarków

W XVI wieku Europa podzieliła się gospodarczo na dwie części: zachodnią miejsko-rzemieślniczą i wschodnią rolniczą. Polska, jako kraj rolniczy, rozwijała produkcję żywności na eksport do miast zachodnich, gdzie brakowało własnej produkcji.

Highlight: Zapotrzebowanie na żywność w Europie Zachodniej spowodowało, że ceny produktów rolnych rosły szybciej niż wyrobów rzemieślniczych.

Folwark pańszczyźniany wpływ na rolnictwo był znaczący. Szlachta powiększała folwarki poprzez karczowanie lasów, przekształcanie nieużytków i przejmowanie ziemi chłopskiej. W 1520 roku sejm wprowadził obowiązek odrabiania pańszczyzny przez chłopów co najmniej jeden dzień w tygodniu.

Definition: Folwark to część majątku szlacheckiego zarządzana bezpośrednio przez właściciela, gdzie pracowali chłopi pańszczyźniani.

System folwarczno-pańszczyźniany, choć początkowo przynosił korzyści, z czasem okazał się niekorzystny dla rolnictwa. Chłopi popadali w coraz większą zależność od szlachty, a od XVII wieku byli nadmiernie obciążani pańszczyzną.

Example: Szlachcic mógł powiększyć folwark, przyłączając ziemię po zmarłym lub zbiegłym chłopie, co pogłębiało problem nierówności społecznej.