Gospodarka Rzeczypospolitej w XVI wieku
Polska w XVI wieku przeżywała okres niezwykłego rozkwitu gospodarczego. Wszystko to dzięki dostępowi do morza, który umożliwiał eksport zboża do Europy Zachodniej. Gdańsk wyrósł na największy port nad Morzem Bałtyckim i stał się centrum handlowym.
Jaka była przyczyna rozwoju gospodarczego w XVI wieku? Przede wszystkim eksport zboża, który przyniósł Polsce sławę "spichlerza Europy". Z Litwy eksportowano produkty leśne: drewno, smołę, skóry zwierząt i miód. Ten rozwijający się handel wzbogacał głównie szlachtę, która miała specjalne przywileje. Mieszczanie zostali pozbawieni prawa samodzielnego eksportu, a szlachta nie musiała płacić ceł za towary, które importowała Polska w XVI wieku.
Szlachta posiadała dwa rodzaje majątków: wsie chłopskie, gdzie mieszkańcy płacili opłaty i pracowali dla właścicieli, oraz folwarki, w których chłopi musieli odrabiać pańszczyznę. Z czasem pańszczyzna wzrosła nawet do trzech dni w tygodniu! Szlachta ograniczyła też wolność osobistą chłopów, zabraniając im opuszczania gospodarstw i wsi. Nic dziwnego, że to właśnie chłopi skorzystali najmniej na gospodarczym rozkwicie.
Czy wiesz? Chociaż mówimy, że Polska była spichlerzem Europy, to korzyści z tego tytułu były bardzo nierówno rozdzielone. Podczas gdy szlachta bogaciła się na eksporcie, chłopi często żyli w coraz większym ubóstwie i mieli coraz mniej praw.