Ekspansja terytorialna i wyzwania Imperium Rzymskiego
W I i II wieku n.e. Imperium Rzymskie kontynuowało ekspansję terytorialną. Za panowania dynastii Flawijskiej zajęto ziemie na prawym brzegu Renu i poszerzono posiadłości w Brytanii. W II wieku n.e. pod rzymskim panowaniem znalazły się m.in. Numidia, Mauretania, Tracja, Arabia, Dacja, Armenia i Mezopotamia.
Highlight: Podbój Dacji przez cesarza Trajana był jednym z ostatnich wielkich zwycięstw terytorialnych Rzymu.
Imperium musiało również radzić sobie z wewnętrznymi problemami:
- W 66 roku n.e. wybuchło powstanie w Judei, zakończone zdobyciem i zniszczeniem Jerozolimy w 70 roku
- Kolejne powstanie w Judei w 132 roku doprowadziło do wielkiej diaspory żydowskiej
Po śmierci Trajana, cesarz Hadrian zrezygnował z dalszych podbojów i skupił się na obronie granic. Rozpoczęto budowę Limesu - systemu umocnień granicznych mających chronić państwo przed najazdami barbarzyńców.
Vocabulary: Limes - system fortyfikacji i umocnień granicznych Imperium Rzymskiego.
Za panowania Marka Aureliusza imperium musiało stawić czoła najazdom germańskich plemion, które przedarły się aż do Italii. Choć udało się je wyprzeć, był to początek narastających problemów zewnętrznych.
W III wieku n.e. Imperium Rzymskie stanęło przed poważnymi wyzwaniami:
- Zagrożenie ze strony Persów (w 260 roku cesarz Walerian został wzięty do niewoli)
- Nasilający się napór barbarzyńców z północy
- Utrata Dacji
Te problemy doprowadziły do centralizacji i absolutyzacji rządów, co zapoczątkowało przejście od pryncypatu do dominatu.
Definition: Dominat to system sprawowania władzy, w którym cesarz stał się panem absolutnym, a nie pierwszym obywatelem jak w pryncypacie.
Za twórcę dominatu uważa się Dioklecjana (284-305), który wprowadził system tetrarchii - współrządów czterech cesarzy. Każdemu władcy przydzielono inną część imperium, a hierarchia opierała się na tytułach Augusta i Cezara.
Quote: "Władcy zaczęto oddawać niemal boską cześć, poddani padali przed nim na twarz i całowali rąbek jego szaty."
Ta transformacja systemu władzy oznaczała koniec epoki pryncypatu i początek nowego etapu w historii Cesarstwa Rzymskiego.
