I wojna światowa - przyczyny, przebieg i skutki

Przyczyny I wojny światowej w punktach:

• Powstanie dwóch przeciwstawnych sojuszy: Trójprzymierza (Niemcy, Austro-Węgry, Włochy) i Trójporozumienia (Francja, Wielka Brytania, Rosja)
• Rywalizacja rosyjsko-habsburska na Bałkanach
• Walka o wpływy kolonialne między mocarstwami
• Zamach na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda Habsburga w Sarajewie 28 czerwca 1914 roku

Highlight: Zamach w Sarajewie był bezpośrednią przyczyną wybuchu wojny.

Przebieg I wojny światowej obejmował działania na dwóch głównych frontach:

Front zachodni:

• Bitwa pod Marną (6-10 września 1914) - zatrzymanie niemieckiej ofensywy
• Bitwa pod Verdun (21 luty - wrzesień 1916) - krwawa wojna pozycyjna
• Wielka ofensywa aliantów nad Sommą (24 czerwca - listopad 1916)
• Bitwa jutlandzka (31 maj - 1 czerwiec 1916) - największa bitwa morska wojny

Example: Bitwa pod Verdun, znana jako "piekło Verdun", była jedną z najkrwawszych bitew I wojny światowej.

Front wschodni:

• Bitwa pod Tannenbergiem (26-31 sierpień 1914) - klęska Rosjan
• Bitwa pod Gorlicami (4 maj 1915) - przełamanie frontu przez Niemców
• Ofensywa Brusiłowa w Galicji Wschodniej (1916)
• Pokój brzeski (3 maj 1918) - wycofanie się Rosji z wojny

Vocabulary: Ofensywa Brusiłowa - wielka operacja wojskowa armii rosyjskiej przeciwko siłom austro-węgierskim w 1916 roku.

Najważniejsze bitwy I wojny światowej miały miejsce zarówno na froncie zachodnim, jak i wschodnim, angażując miliony żołnierzy i prowadząc do ogromnych strat.

Skutki I wojny światowej w punktach:

• Śmierć 8-10 milionów ludzi
• Rozwój technik wojskowych
• Powstanie Ligi Narodów
• Nowy podział terytorialny w Europie
• Głód, epidemie i zniszczenia
• Powstanie republiki w Niemczech
• Zaostrzenie konfliktów międzynarodowych
• Odrodzenie się lub powstanie nowych państw: Litwa, Łotwa, Estonia, Finlandia, Jugosławia, Czechosłowacja, Polska

Definition: Liga Narodów - pierwsza międzynarodowa organizacja, której celem było utrzymanie światowego pokoju.

Skutki I wojny światowej dla Polski były szczególnie istotne, gdyż doprowadziły do odzyskania niepodległości po 123 latach zaborów.

Wojna zakończyła się podpisaniem rozejmu w Compiègne 11 listopada 1918 roku, a następnie traktatu wersalskiego, który formalnie zakończył konflikt i ustanowił nowy porządek w Europie.

Quote: "Wojna rozpoczyna się 28 lipca 1914 - kończy się 11 listopada 1918"

Przyczyny i skutki I wojny światowej głęboko wpłynęły na kształt XX wieku, zmieniając granice, systemy polityczne i relacje międzynarodowe na całym świecie.