I wojna światowa - przyczyny, przebieg i skutki
Przyczyny I wojny światowej w punktach:
- Powstanie dwóch przeciwstawnych sojuszy: Trójprzymierza Niemcy,Austro−Węgry,Włochy i Trójporozumienia Francja,WielkaBrytania,Rosja
- Rywalizacja rosyjsko-habsburska na Bałkanach
- Walka o wpływy kolonialne między mocarstwami
- Zamach na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda Habsburga w Sarajewie 28 czerwca 1914 roku
Highlight: Zamach w Sarajewie był bezpośrednią przyczyną wybuchu wojny.
Przebieg I wojny światowej obejmował działania na dwóch głównych frontach:
Front zachodni:
- Bitwa pod Marną 6−10wrzesˊnia1914 - zatrzymanie niemieckiej ofensywy
- Bitwa pod Verdun 21luty−wrzesienˊ1916 - krwawa wojna pozycyjna
- Wielka ofensywa aliantów nad Sommą 24czerwca−listopad1916
- Bitwa jutlandzka 31maj−1czerwiec1916 - największa bitwa morska wojny
Example: Bitwa pod Verdun, znana jako "piekło Verdun", była jedną z najkrwawszych bitew I wojny światowej.
Front wschodni:
- Bitwa pod Tannenbergiem 26−31sierpienˊ1914 - klęska Rosjan
- Bitwa pod Gorlicami 4maj1915 - przełamanie frontu przez Niemców
- Ofensywa Brusiłowa w Galicji Wschodniej 1916
- Pokój brzeski 3maj1918 - wycofanie się Rosji z wojny
Vocabulary: Ofensywa Brusiłowa - wielka operacja wojskowa armii rosyjskiej przeciwko siłom austro-węgierskim w 1916 roku.
Najważniejsze bitwy I wojny światowej miały miejsce zarówno na froncie zachodnim, jak i wschodnim, angażując miliony żołnierzy i prowadząc do ogromnych strat.
Skutki I wojny światowej w punktach:
- Śmierć 8-10 milionów ludzi
- Rozwój technik wojskowych
- Powstanie Ligi Narodów
- Nowy podział terytorialny w Europie
- Głód, epidemie i zniszczenia
- Powstanie republiki w Niemczech
- Zaostrzenie konfliktów międzynarodowych
- Odrodzenie się lub powstanie nowych państw: Litwa, Łotwa, Estonia, Finlandia, Jugosławia, Czechosłowacja, Polska
Definition: Liga Narodów - pierwsza międzynarodowa organizacja, której celem było utrzymanie światowego pokoju.
Skutki I wojny światowej dla Polski były szczególnie istotne, gdyż doprowadziły do odzyskania niepodległości po 123 latach zaborów.
Wojna zakończyła się podpisaniem rozejmu w Compiègne 11 listopada 1918 roku, a następnie traktatu wersalskiego, który formalnie zakończył konflikt i ustanowił nowy porządek w Europie.
Quote: "Wojna rozpoczyna się 28 lipca 1914 - kończy się 11 listopada 1918"
Przyczyny i skutki I wojny światowej głęboko wpłynęły na kształt XX wieku, zmieniając granice, systemy polityczne i relacje międzynarodowe na całym świecie.