Wybuch II wojny światowej (1939)

Wszystko zaczęło się 23 sierpnia 1939 roku, kiedy Hitler i Stalin podpisali pakt Ribbentrop-Mołotow. To była umowa, która pozwalała im podzielić Polskę między siebie.

31 sierpnia doszło do prowokacji gliwickiej – niemieccy agenci przebrali się w polskie mundury i udawali atak na niemiecką radiostację. Hitler użył tego jako pretekstu do wojny.

1 września 1939 roku pancernik Schleswig-Holstein ostrzelał Westerplatte, co oznaczało początek wojny. Niemcy błyskawicznie pokonali polskie wojska, a 17 września ZSRR zaatakowało Polskę od wschodu. Do 6 października polska armia została rozbita, a władze ewakuowały się do Rumunii.

Ciekawostka: Obrona Westerplatte trwała 7 dni, choć Niemcy planowali zająć ją w kilka godzin!

Pierwsze lata wojny (1940-1941)

Po podboju Polski Hitler ruszył na zachód. W 1940 roku "wojna błyskawiczna" doprowadziła do upadku Danii, Norwegii, Belgii, Holandii i Francji. 22 czerwca 1940 roku Francja skapitulowała w Compiègne.

Następnie Niemcy zaatakowały Anglię w bitwie o Anglię $lipiec-październik 1940$. Tym razem przegrali – Anglicy rozszyfrował niemieckie depesze (kod Enigma) i mieli wsparcie pilotów z innych krajów.

Hitler popełnił fatalny błąd 22 czerwca 1941 roku, rozpoczynając operację Barbarossa – napaść na ZSRR. Stalin ogłosił "wielką wojnę ojczyźnianą", a do walki przeciwko Hitlerowi przyłączyły się USA po ataku Japonii na Pearl Harbor 7 grudnia 1941 roku.

Pamiętaj: Wojna na dwóch frontach była jedną z głównych przyczyn porażki Niemiec!

Punkty zwrotne (1942-1943)

Rok 1942 przyniósł największe niemieckie sukcesy, ale i początek końca. Bitwa o Stalingrad $czerwiec 1942 - luty 1943$ stała się symbolem niemieckiej porażki na wschodzie. Generał Paulus został okrążony i zmuszony do kapitulacji.

Równocześnie trwała blokada Leningradu $wrzesień 1941 - styczeń 1944$, która pokazała determinację sowieckich żołnierzy i cywili. W Afryce alianci wygrali bitwę pod El Alamein.

W tym samym czasie naziści realizowali plan Holokaustu. 20 stycznia 1942 roku na konferencji w Wannsee podjęto decyzję o "ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej". Powstały obozy zagłady, w tym Auschwitz-Birkenau.

19 kwietnia 1943 roku wybuchło heroiczne powstanie w getcie warszawskim, które pokazało, że nawet w najgorszej sytuacji ludzie potrafią walczyć o godność.

Ważne: Stalingrad to punkt, od którego Niemcy tylko się cofały!

Koniec wojny (1944-1945)

Rok 1944 to seria alianckich sukcesów. 6 czerwca operacja Overlord otworzyła drugi front w Europie – alianci wylądowali w Normandii. Równocześnie Sowieci przeprowadzili operację Bagration, niszcząc niemiecką Grupę Armii Środek.

Niemcy walczyli już tylko o przetrwanie. Hitler ukrywał się w berlińskim bunkrze, gdy sowieckie wojska wkroczyły do stolicy III Rzeszy podczas operacji berlińskiej (16 kwietnia 1945).

30 kwietnia 1945 Hitler popełnił samobójstwo, a 7 maja Niemcy skapitulowały. Wojna w Europie się skończyła, ale w Pacyfiku trwała dalej.

6 i 9 sierpnia USA zrzuciły bomby atomowe na Hiroszimę i Nagasaki. To zmusiło Japonię do kapitulacji 2 września 1945 roku, kończąc II wojnę światową.

Pamiętaj: Bomby atomowe rozpoczęły nową erę w historii ludzkości!

Kampania wrześniowa - klęska Polski

Prowokacja gliwicka to była inscenizacja, która dała Hitlerowi pretekst do wojny. Niemieccy agenci w polskich mundurach "zaatakowali" niemiecką radiostację, udając polski atak.

Polska nie miała szans przeciwko niemieckiej wojnie błyskawicznej (Blitzkrieg). Szybkie uderzenia wojsk pancernych wspieranych przez lotnictwo przełamywały polską obronę.

Sytuacja stała się beznadziejna, gdy 17 września do Polski wkroczyła też Armia Czerwona. Polska musiała walczyć na dwóch frontach przeciwko dwóm potęgom militarnym.

Prezydent Ignacy Mościcki i rząd ewakuowali się do Rumunii. Ostatnie polskie jednostki skapitulowały 6 października 1939 roku pod Kockiem. Polska przegrała z powodu błędów dowódców, braku pomocy sojuszników i ogromnej dysproporcji sił.

Ciekawostka: Cała kampania wrześniowa trwała tylko miesiąc!

Podział Europy między Hitlera i Stalina

Pakt Ribbentrop-Mołotow z 23 sierpnia 1939 roku podzielił Europę Środkowo-Wschodnią między III Rzeszę a ZSRR. Był to cyniczny układ dwóch dyktatorów, którzy udawali sojuszników.

Stalin wykorzystał pakt do rozpoczęcia wojny zimowej przeciwko Finlandii $30 listopada 1939 - 13 marca 1940$. Finowie stawili zaciekły opór, ale stracili 10% terytorium.

ZSRR zaanektował też kraje bałtyckie (Litwę, Łotwę i Estonię), instalując tam marionetkowe rządy komunistyczne. Były to pierwsze ofiary sowieckiej ekspansji.

Hitler równocześnie podbijał Skandynawię. 9 kwietnia 1940 roku zaatakował Danię i Norwegię, chcąc kontrolować porty i złoża rudy żelaza. Dania skapitulowała w ciągu dnia, Norwegia walczyła dłużej.

Pamiętaj: Pakt Hitler-Stalin pokazał, że dyktatorzy potrafią współpracować przeciwko demokratycznym krajom!

Bitwa o Anglię i wojna na Bałkanach

Bitwa o Anglię $lipiec-październik 1940$ to pierwsza wielka porażka Luftwaffe. Hitler chciał złamać angielską obronę bombardowaniami, ale się nie udało.

Anglicy mieli przewagę dzięki rozszyfrowanym niemieckim depeszom (kod Enigma) i zaangażowaniu pilotów z różnych krajów. Radary pozwalały wcześnie wykrywać niemieckie samoloty.

Porażka w bitwie o Anglię zmusiła Hitlera do odłożenia planów inwazji na Wyspy Brytyjskie. To był pierwszy znak, że III Rzesza nie jest niezwyciężona.

Na Bałkanach Włochy Mussoliniego zaatakowały Grecję, ale poniosły klęskę. Hitler musiał ratować swojego sojusznika, podbijając w kwietniu 1941 roku Jugosławię i Grecję. To opóźniło atak na ZSRR o kilka tygodni.

Ciekawostka: Niektórzy historycy uważają, że opóźnienie ataku na ZSRR z powodu wojny na Bałkanach kosztowało Hitlera zwycięstwo!

Wojna na froncie wschodnim

Operacja Barbarossa z 22 czerwca 1941 roku miała dać Niemcom "przestrzeń życiową" (Lebensraum) na wschodzie. Hitler chciał zniszczyć ZSRR i zdobyć nowe tereny dla Niemców.

3 lipca Stalin ogłosił "wielką wojnę ojczyźnianą", nawołując do obrony "Matki Rosji". Sowieci walczyli nie tylko o komunizm, ale o przetrwanie swojego narodu.

Bitwa pod Moskwą jesienią 1941 roku pokazała granice niemieckich możliwości. Wojska były wyczerpane, a rosyjska zima sparaliżowała niemiecką logistykę. 6 grudnia sowieci przeprowadzili kontrofensywę.

USA wsparły ZSRR dzięki Lend-Lease Act – ustawie pozwalającej dostarczać broń i sprzęt krajom walczącym z Hitlerem. Powstała koalicja antyhitlerowska (alianci), która ostatecznie wygrała wojnę.

Pamiętaj: Atak na ZSRR był największym błędem Hitlera - otworzył drugi front!

Stalingrad i blokada Leningradu

Bitwa o Stalingrad $czerwiec 1942 - luty 1943$ stała się grobem niemieckiej armii. Generał Paulus został okrążony w mieście i zmuszony do kapitulacji 2 lutego 1943 roku.

Blokada Leningradu trwała 872 dni $wrzesień 1941 - styczeń 1944$ i kosztowała życie około miliona cywili. Mieszkańcy umierali z głodu, ale miasta nie oddali.

Hitler przegrał na wschodzie z kilku powodów: ciężkie warunki klimatyczne, problemy z zaopatrzeniem, błędne założenia operacji i własny ślepoty upór. Nie chciał słuchać generałów, którzy ostrzegali przed ryzykiem.

Od Stalingradu Niemcy tylko się cofali. Czerwona Armia zyskała przewagę i już jej nie oddała aż do Berlina.

Ważne: Stalingrad to "cmentarz" niemieckiej armii - stracili tam swoją najlepszą jednostkę!