Alternatywny zapis:

w Paryżu. Mesjanizm przez dziesięciolecia wywierał duży wpływ na literaturę romantyczną, polską jak i europejską. Koniec epoki romantyzmu w polskiej kulturze wyznacza dopiero powstanie styczniowe. Od tego czasu zaczął dominować nowy nurt na ziemiach polskich, kładący nacisk na rozwój nauki i gospodarki - pozytywizm. Mimo upływu czasu idee romantyczne są żywe do dziś (m. in. przewaga ducha nad materią, mesjanizm, model romantycznej miłości). HEL z wizerunkiem Pioty. SONETY. 1 Gloryfikacja - wysławianie, wychwalanie jakiejś osoby, jej czynów, jakichś idei itp. 2 Mesjanizm - określenie nadziei, która pojawiła się najpierw w religii Izraela, odnoszącej się do końca istnienia świata. ke STOW. SOC. ROB POL. ZGODA W ZURYCHU M Seni diskien Wholes Biderkalla 2. POLSKA NAUKA I OŚWIATA W PIERWSZEJ POŁOWIE XIX WIEKU Wraz z upadkiem naszego państwa pod koniec XVIII w. nadeszły trudne czasy dla polskiej kultury, nauki i edukacji. Zabrakło znaczącego mecenasa, jakim był dwór królewski. Po abdykacji króla tę funkcję częściowo przejęły rody arystokratyczne, ich potencjał nie wystarczał aby sfinansować badania naukowe czy innowacyjność. Kultura i edukacja były w lepszej sytuacji, ponieważ nie wymagały tak wielkich nakładów finansowych, odgrywały one istotną rolę w zachowaniu tożsamości narodowej Polaków. Ważnymi ośrodkami kultury stały się rezydencje magnackie: Potockich w Łańcucie, Czartoryskich w Puławach, Tarnowskich w Dzikowie czy znaczących wielkopolskich rodów Raczyńskich w Rogalinie i Działyńskich w Kórniku. Coraz większe znaczenie w tej dziedzinie odgrywały miasta: Warszawa, Kraków, Lwów, Wilno, Krzemieniec i Poznań. W latach 1815-1830 centrum życia kulturalnego i oświatowego na ziemiach polskich stało się Królestwo Polskie. W 1816 r. powołano w Warszawie uniwersytet, a minister szkolnictwa Stanisław Kostka Potocki patronował powstaniu nowej sieci szkół elementarnych. Z inicjatywy Stanisława Staszica założono pierwsze szkoły zawodowe, okazały się one niezwykle cenne dla rozwoju przemysłu. Od początku XIX w. aktywnie działało Towarzystwo Przyjaciół Nauk kierowane przez Staszica, a następnie przez Juliana Ursyna Niemcewicza. Skupiało uczonych z różnych dziedzin, organizowało wykłady i publikowało dzieła naukowe, m.in. ,,Słownik języka polskiego” Samuela Bogumiła Lindego. W warszawie działał też największy na ziemiach polskich teatr, którym zarządzał dawny dyrektor Teatru Narodowego - Wojciech Bogusławski. Wielkie zasługi dla oświaty na ziemiach zabranych położył książę Adam Jerzy Czartoryski, dzięki któremu m.in. odnowiono uniwersytet w Wilnie. Na południowym wschodzie, na Wołyniu, głównym ośrodkiem kultury i oświaty stało się liceum w Krzemieńcu, założone na początku XIX w. przez Tadeusza Czackiego. Sukcesem polskich naukowców w Galicji było otwarcie w 1817 r. we Lwowie Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Był to instytut nauki i kultury, w którego skład wchodziły biblioteka i wydawnictwo. Ufundowany został przez Józefa Maksymiliana Ossolińskiego. W Wielkim Księstwie Poznańskim podniósł się poziom edukacji społeczeństwa, odkąd w 1825 r. rząd pruski wprowadził obowiązek szkolny od 6. roku życia. Role mecenasów przejęli przedstawiciele tamtejszych możnych i wpływowych rodów. Duże znaczenie zyskali Działyńscy, właściciele imponującego majątku w Kórniku. W tamtejszym zamku - pałacu zgromadzili wspaniałą kolekcję dzieł sztuki i zbiory biblioteczne. 3. ROMAMTYZM W EUROPIE Pierwsza połowa XIX w. to kręgu kultury europejskiej epoka romantyzmu. Nurt powstał na przełomie XVIII i XIX w. w Wielkiej Brytanii i Niemczech i był reakcją na klasycyzm, promieniujący na całą Europę z Francji. Podstawy romantycznej filozofii stworzyli niemieccy myśliciele, Friedrich Shelling i Friedrich Schlegel, którzy klasycznemu racjonalizmowi przeciwstawiali uczuciowość i duchowość. ● Za prekursorów romantyzmu w poezji uznaje się niemieckich poetów Friedricha Schillera i Johanna Wolfganga Goethego, oraz czerpiącego ze szkockiego folkloru Roberta Burnsa. W muzyce romantyzm zapoczątkowany został przez niemieckiego kompozytora Ludwiga van Beethovena, który tworzył niezależnie od upodobań publiczności, co S ICT. spowodowało, że wzniósł muzykę instrumentalną na wyżyny oraz zmienił zasady kompozycji. W malarstwie pełne emocji dzieła tworzył Francuz - Théodore Géricault. 4. ROMANTYZM W POLSCE Pamięć o polskim romantyzmie najczęściej dotyczy twórczości literackiej i muzyki. Dzieła poetów (wieszczów narodowych) stały się jednym Z najważniejszych czynników kształtujących polską kulturę narodową, a kompozycje Fryderyka Chopina zdobyły nieprzemijającą sławę na całym świecie. W okresie romantyzmu powstawały również wybitne dzieła sztuk plastycznych i architektury: Zamek w Kórniku w Wielkopolsce został przebudowany w pierwszej połowie XIX w. w stylu angielskiego neogotyku. W jego projekt był zaangażowany m.in. jeden z najwybitniejszych architektów tych czasów Niemiec Karl Friedrich Schinkel. Juliusz Słowacki Defilada przed Napoleonem to obraz jednego z najwybitniejszych polskich malarzy romantycznych Piotra Michałowskiego. Fryderyk Chopin to wybitny polski kompozytor i pianista. Uznawany jest za jednego z najlepszych pianistów epoki romantyzmu. Jego talent odkryto, gdy miał zaledwie kilka lat - wzmianki o genialnym dziecku szybko zachwyciły warszawską arystokrację. Twórca, nazywany poetą fortepianu, wychował się w Polsce, ale większość swojego życia spędził w Paryżu. Tam też zmarł na gruźlicę. Warszawski pomnik Adama Mickiewicza jest jednym Z najpopularniejszych dowodów pamięci o wieszczu. 5. ROMANTYCZNI WIESZCZE Dzieła poetyckie miały kształtować i ożywiać ducha narodowego, co w przypadku niemających swojego państwa w XIX w. Polaków było niezwykle ważne. Dlatego najwybitniejszych polskich poetów określa się mianem wieszczów narodowych. Zalicza się do nich: Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego i Cypriana Norwida. W części ich utworów, uznawanych za natchnione, szukano wskazówek na temat przyszłych losów Polski. Adam Mickiewicz - Zygmunt Krasiński Cyprian Norwid