Osłabienie władzy królewskiej i wzrost znaczenia lokalnych możnowładców

Okres po podziale imperium Karola Wielkiego charakteryzował się osłabieniem władzy królewskiej na ziemiach byłego państwa karolińskiego. Przyczyniły się do tego liczne czynniki:

1. Walki o tron
2. Najazdy sąsiednich ludów
3. Wygasanie rodu Karolingów
4. Przejmowanie władzy przez rody miejscowego możnowładztwa
5. Zanik władzy cesarskiej na Zachodzie
6. Utrata kontroli nad poszczególnymi ziemiami

Na osłabieniu władzy królewskiej zyskiwali książęta i hrabiowie wywodzący się z lokalnych możnych rodów. Usamodzielniali oni swoje księstwa i hrabstwa, co prowadziło do dalszej decentralizacji władzy.

Definition: Możnowładztwo - warstwa społeczna składająca się z najbogatszych i najbardziej wpływowych rodów szlacheckich.

W X wieku sytuacja zaczęła się zmieniać za sprawą króla niemieckiego Ottona I, który:

• Ograniczył samodzielność książąt i hrabiów
• Odnosił zwycięstwa w wojnach
• Umocnił granice swojego państwa
• Zbrojnie zdobył Rzym

Highlight: Działania Ottona I doprowadziły do odnowienia idei Cesarstwa Rzymskiego na Zachodzie.

W 962 roku Otton I został koronowany w Rzymie przez papieża na cesarza, tworząc Święte Cesarstwo Rzymskie. Ta monarchia, znana w średniowieczu jako Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego, związała władzę cesarską na Zachodzie z monarchią niemiecką. Cesarzom przyznawano pierwszeństwo przed innymi władcami europejskimi.

Quote: "Święte Cesarstwo Rzymskie nie było ani święte, ani rzymskie, ani cesarstwem" - to słynne powiedzenie, choć anachroniczne, oddaje złożoność tej instytucji.

Wikingowie i ich wpływ na kształtowanie się średniowiecznej Europy

Wikingowie, znani również jako Normanowie lub Waregowie, byli wojownikami i żeglarzami pochodzącymi ze Skandynawii. Ich najazdy miały ogromny wpływ na kształtowanie się państw w średniowiecznej Europie.

Statki wikingów, dzięki płaskiemu dnu, mogły wpływać z morza do rzek, co umożliwiało im atakowanie miast i klasztorów położonych w głębi lądu. Wikingowie byli znani z brutalnych najazdów, ale część ich wypraw miała również charakter handlowy.

Vocabulary: Runy słowiańskie - choć wikingowie używali run germańskich, warto wspomnieć, że istniały również runy słowiańskie, będące alfabetem używanym przez niektóre ludy słowiańskie.

Uzbrojenie wikinga składało się z miecza, tarczy, kolczugi i topora na długim trzonku. Kolczuga, czyli zbroja wykonana ze splecionych metalowych kółek, była ważnym elementem ochronnym.

Example: Runa Algiz - znaczenie w kulturze wikingów symbolizowała ochronę, co pasowało do ich wojowniczego charakteru.

Wikingowie mieli znaczący wpływ na kształtowanie się państw w Europie:

1. Podporządkowali sobie większość Wysp Brytyjskich
2. W północnej Francji założyli własne księstwo - Normandię
3. W 1066 roku książę Normandzki Wilhelm Zdobywca podbił Anglię i został jej królem

W X-XII wieku ukształtowały się trzy królestwa skandynawskie: Dania, Szwecja i Norwegia. Władcy tych krajów przyjęli chrzest, co przyczyniło się do zakończenia ery najazdów wikingów na Europę.

Highlight: Przyjęcie chrześcijaństwa przez władców skandynawskich było kluczowym momentem w historii regionu, kończącym erę wikingów i włączającym Skandynawię w krąg kultury chrześcijańskiej Europy.

Ta notatka, oparta na podręczniku "Historia 5" wydawnictwa WSiP z 2018 roku, stanowi cenne źródło wiedzy dla uczniów przygotowujących się do tematu "Nowe państwa w Europie klasa 5".

Podział imperium Karola Wielkiego i powstanie nowych królestw

W 843 roku nastąpił kluczowy moment w historii Europy, gdy wnukowie Karola Wielkiego podzielili imperium Franków na trzy części. Ten podział dał początek nowym państwom w Europie, które ukształtowały się w kolejnych stuleciach.

Z zachodniej części imperium wykształciło się Królestwo Francji. Germanie, którzy byli tam mniejszością, przejęli język zromanizowanej ludności Galii, co przyczyniło się do powstania języka francuskiego.

Środkowa część imperium rozpadła się na mniejsze władztwa, o które toczyły się wojny między Francją a Niemcami. Najważniejszymi państwami w tej części były Królestwo Italii oraz Państwo Kościelne, pozostające pod władzą papieży.

We wschodniej części ukształtowało się Królestwo Niemiec. Ludność tego regionu mówiła językami germańskimi, z których z czasem wykształcił się język niemiecki.

Highlight: Podział imperium Karola Wielkiego w 843 roku był kluczowym momentem w kształtowaniu się mapy politycznej średniowiecznej Europy.

Vocabulary: Zromanizowana ludność - ludność, która przyjęła język i kulturę rzymską.