Okupacja sowiecka na ziemiach wschodnich II RP

Druga okupacja sowiecka w Polsce rozpoczęła się wraz z wkroczeniem Armii Czerwonej na tereny wschodnie II Rzeczypospolitej we wrześniu 1939 roku. ZSRR wprowadził na tych obszarach politykę sowietyzacji i represji wobec ludności polskiej.

Definition: Sowietyzacja - proces narzucania sowieckiego modelu ustrojowego, gospodarczego i kulturowego na podbitych terenach.

Główne elementy okupacji sowieckiej obejmowały:

1. Masowe represje wobec polskich elit: inteligencji, ziemiaństwa, duchowieństwa i przedstawicieli wolnych zawodów.
2. Nacjonalizację własności prywatnej i kolektywizację rolnictwa.
3. Deportacje setek tysięcy Polaków w głąb ZSRR.
4. Przymusowe wcielanie młodych Polaków do Armii Czerwonej.
5. Likwidację polskich instytucji państwowych, kulturalnych i religijnych.

Highlight: Zbrodnia katyńska - masowy mord dokonany przez NKWD na polskich oficerach i przedstawicielach elit w Katyniu, Charkowie i Miednoje, stanowi symbol sowieckiej polityki eksterminacji polskiej inteligencji.

Okupacja sowiecka po 1945 roku, choć formalnie zakończona, w praktyce oznaczała dalsze podporządkowanie Polski Związkowi Radzieckiemu. Skutki tej drugiej okupacji sowieckiej były odczuwalne w Polsce przez cały okres PRL.

Example: Wprowadzenie gospodarki nakazowo-rozdzielczej i sowietyzacja życia społecznego były elementami długofalowej polityki ZSRR wobec Polski.

Wyszukiwarka ofiar wojny i bazy danych takie jak straty.pl umożliwiają poznanie indywidualnych losów ofiar obu okupacji, co jest ważnym elementem zachowania pamięci o tym tragicznym okresie w historii Polski.

Podział ziem polskich przez okupantów

Po agresji III Rzeszy i ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 roku, okupanci podzielili między siebie terytorium II Rzeczypospolitej. Granicę między strefami wpływów niemieckiej i sowieckiej ustalono na rzece Bug. Polska pod okupacją niemiecką została podzielona na kilka części o różnym statusie.

Highlight: Traktat o granicach i przyjaźni między III Rzeszą a ZSRR z 28 września 1939 roku sankcjonował podział Polski między obu agresorów.

Na terenach wcielonych bezpośrednio do III Rzeszy (Pomorze, Wielkopolska, Śląsk, część Mazowsza) wprowadzono brutalną politykę germanizacji. Utworzono tam nowe okręgi administracyjne: Kraj Warty i Gdańsk-Prusy Zachodnie.

Vocabulary: Germanizacja - polityka przymusowego narzucania języka i kultury niemieckiej ludności podbitych terenów.

W Generalnym Gubernatorstwie, utworzonym z centralnych ziem polskich, Niemcy sprawowali bezpośrednią okupacyjną administrację. Celem było maksymalne wykorzystanie gospodarcze tego obszaru i eksterminacja polskich elit.

Example: Akcja AB (Ausserordentliche Befriedungsaktion) była masową akcją eksterminacyjną polskiej inteligencji przeprowadzoną w 1940 roku w Generalnym Gubernatorstwie.

Stosowanie represji wobec społeczeństwa było powszechne na wszystkich terenach okupowanych przez Niemców. Obejmowało ono m.in. masowe egzekucje, wysiedlenia, zamykanie polskich szkół i instytucji kultury, zakaz używania języka polskiego w miejscach publicznych.

Quote: "Polacy musieli kłaniać się Niemcom na ulicach, za nieposłuszeństwo byli bici i więzieni."