Cechy okupacji sowieckiej i zbrodnia katyńska
Okupacja sowiecka opierała się na kilku filarach. Prowadzono rusyfikację z obowiązkową nauką rosyjskiego, jednocześnie pozwalając na używanie języków etnicznych. Wprowadzono sowieckie obywatelstwo i pobór do Armii Czerwonej. Narzucano ideologię komunistyczną i prowadzono kolektywizację rolnictwa, likwidując własność prywatną. Osoby uznane za "służące państwu polskiemu" trafiały na Syberię.
Zbrodnia katyńska to jedna z najtragiczniejszych kart polskiej historii. Władze sowieckie nie przestrzegały konwencji genewskich i przekazały polskich jeńców wojennych w ręce NKWD. Oficerów umieszczono w obozach w Ostaszkowie, Starobielsku i Kozielsku. Gdy próby nakłonienia ich do kolaboracji nie powiodły się, 5 marca 1940 roku wydano rozkaz o ich rozstrzelaniu. Egzekucji dokonano w Katyniu, Piatichatkach i Miednoje.
Postawy wobec okupanta sowieckiego były zróżnicowane. Część mniejszości narodowych współpracowała z komunistami. Biedota żydowska często entuzjastycznie witała władzę sowiecką, podczas gdy inteligencja pozostawała nieufna. Ukraińscy nacjonaliści uznali wkroczenie Sowietów za klęskę, licząc na utworzenie niepodległego państwa pod okupacją niemiecką.
Pamiętaj! Płk Zygmunt Berling był jednym z nielicznych polskich oficerów, którzy zdecydowali się na współpracę z NKWD, co pozwoliło mu uniknąć losu ofiar zbrodni katyńskiej i później utworzyć armię polską pod egidą sowiecką.