Podziemie niepodległościowe w powojennej Polsce
W styczniu 1945 roku generał Okulicki podjął trudną decyzję o rozwiązaniu Armii Krajowej. Zrobił to z dwóch głównych powodów - aby uniknąć bezpośrednich starć z Armią Czerwoną oraz chronić żołnierzy AK przed nieuchronnymi represjami ze strony Sowietów.
Nowa rzeczywistość przyniosła ze sobą terror NKWD. Na mocy bezprawnego układu między PKWN a ZSRR, Stalin przejął faktyczną władzę w Polsce, a radzieckie sądy zaczęły sądzić Polaków za rzekome przestępstwa przeciwko Armii Czerwonej. Osoby podejrzane o związki z AK były szczególnie prześladowane. Symbolem tych represji stał się "Proces szesnastu", podczas którego sądzono porwanych do Moskwy przywódców Polskiego Państwa Podziemnego.
W kraju komuniści tworzyli własny aparat bezpieczeństwa pod kontrolą Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Składał się on z Milicji Obywatelskiej (MO), Urzędów Bezpieczeństwa (UB) oraz Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego (KBW). Te instytucje odpowiadały za więzienie, torturowanie i rozstrzeliwanie tysięcy żołnierzy podziemia.
Warto wiedzieć! Mimo ogromnej przewagi wroga, żołnierze wyklęci prowadzili różne formy oporu atakowali więzienia i obozy, by uwalniać współtowarzyszy, napadali na posterunki MO i UB, eliminowali funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa i donosicieli oraz bronili się przed organizowanymi na nich obławami.