Początki zimnej wojny

Po II wojnie światowej świat podzielił się na dwa wrogie bloki:

1. Zachodni $demokratyczny$ - prowadzony przez USA
2. Wschodni $komunistyczny$ - prowadzony przez ZSRR

Definition: Zimna wojna - stan otwartej wrogości i rywalizacji $gospodarczej, militarnej i o wpływy$ między USA i ZSRR oraz ich sojusznikami.

Przyczyny zimnej wojny:

• Różnice ustrojowe między blokami
• Doktryna Trumana zakładająca powstrzymywanie komunizmu
• Plan ZSRR polegający na rozpowszechnianiu komunizmu

Kluczowe wydarzenia:

• 1947 - ogłoszenie planu Marshalla $pomoc gospodarcza USA dla Europy$
• 1949 - utworzenie NATO $sojusz militarny państw zachodnich$
• 1955 - powstanie Układu Warszawskiego $sojusz państw komunistycznych$

Highlight: Przebieg zimnej wojny w punktach obejmował rywalizację gospodarczą, wyścig zbrojeń i konflikty zastępcze w różnych częściach świata.

Początki zimnej wojny charakteryzowały się narastającym napięciem między blokami, czego przykładem był podział Niemiec i blokada Berlina w 1948 roku.

Example: Wojna koreańska $1950-1953$ była jednym z pierwszych "gorących" konfliktów zimnej wojny, w którym starły się interesy USA i ZSRR.

Powojenna Polska

Skutki 2 wojny światowej dla Polski obejmowały drastyczne zmiany granic:

• Zmniejszenie obszaru Polski o 20%
• Utrata terenów wschodnich na rzecz ZSRR $w tym Wilna$
• Przesunięcie granic na zachód $tzw. Ziemie Odzyskane$

Highlight: Bilans II wojny światowej dla Polski był tragiczny - ogromne straty ludnościowe, zniszczenia materialne i utrata suwerenności na rzecz ZSRR.

Powojenne granice Polski zostały ustalone przez USA, ZSRR i Wielką Brytanię na konferencjach w Jałcie i Poczdamie. Te decyzje miały długotrwałe konsekwencje dla powojennego ładu w Europie Środkowo-Wschodniej.

Quote: "Powojenne granice Polski były ustalone przez USA, ZSRS i UK na konferencjach w Jałcie i Poczdamie."

Skutki kulturowe 2 wojny światowej dla Polski obejmowały zniszczenie wielu zabytków, utratę dzieł sztuki i przerwanie ciągłości kulturowej na Kresach Wschodnich.

Strona 3: Blokada Berlina i Podział Niemiec

Stalin w czerwcu 1948 roku rozpoczął blokadę zachodnich sektorów Berlina, zamykając drogi dojazdowe, połączenia kolejowe i kanały.

Highlight: Blokada Berlina doprowadziła do powstania dwóch państw niemieckich: demokratycznej Republiki Federalnej Niemiec $RFN$ i komunistycznej Niemieckiej Republiki Demokratycznej $NRD$.

Definition: Blokada Berlina była próbą wyparcia zachodnich aliantów z miasta poprzez odcięcie dostaw podstawowych produktów.

Strona 4: Tworzenie Podstaw Władzy Komunistycznej w Polsce

Proces przejmowania władzy przez komunistów w Polsce rozpoczął się od nacjonalizacji przemysłu w 1946 roku i tzw. bitwy o handel w 1947 roku.

Vocabulary: Nacjonalizacja - proces upaństwowienia prywatnych zakładów przemysłowych.

Example: Bitwa o handel polegała na nakładaniu wysokich podatków na prywatnych właścicieli sklepów, co doprowadziło do ich masowego zamykania.

Strona 5: Referendum 1946 roku

W czerwcu 1946 roku przeprowadzono referendum, w którym Polacy mieli odpowiedzieć na trzy pytania dotyczące zniesienia senatu, reformy rolnej i nacjonalizacji oraz uznania granic zachodnich.

Highlight: Wyniki referendum zostały sfałszowane przez komunistów, jedynie wyniki z Krakowa odzwierciedlały rzeczywiste głosy.

Example: Pytania referendalne dotyczyły kluczowych zmian ustrojowych i terytorialnych Polski.

Strona 6: Opór Antykomunistyczny

Po rozwiązaniu Armii Krajowej wielu jej członków kontynuowało walkę w podziemiu antykomunistycznym.

Definition: Podziemie antykomunistyczne - organizacje zbrojne walczące przeciwko władzy komunistycznej w Polsce.

Highlight: Polska stała się krajem prawie jednowyznaniowym - ponad 90% społeczeństwa stanowili katolicy.

Strona 7: Represje Komunistyczne

Władze komunistyczne prowadziły brutalne represje wobec przeciwników politycznych, stosując tortury i procesy pokazowe.

Vocabulary: Indoktrynacja - systematyczne wpajanie określonych poglądów i przekonań.

Example: Wprowadzenie obowiązkowej nauki języka rosyjskiego w 1949 roku jako przykład indoktrynacji młodzieży.

Strona 8: Życie za Żelazną Kurtyną

W państwach znajdujących się pod kontrolą ZSRR wprowadzono system wzorowany na stalinowskim, charakteryzujący się brakiem podstawowych wolności obywatelskich.

Definition: Żelazna kurtyna - symboliczna granica dzieląca Europę na część wschodnią $komunistyczną$ i zachodnią $demokratyczną$.

Highlight: W krajach bloku wschodniego zniesiono wolność słowa i zgromadzeń, prześladowano przeciwników systemu.

Skutki II wojny światowej

Skutki II wojny światowej były katastrofalne w wielu wymiarach:

Społeczne:

• Około 60 milionów ofiar śmiertelnych, w tym 6 milionów Żydów
• Miliony rannych i okaleczonych $około 35 milionów$
• Zniszczona psychika ludzi, bieda, bezdomność
• Brak podstawowych zasobów i infrastruktury

Highlight: Skutki 2 wojny światowej w punktach obejmowały ogromne straty ludzkie, zniszczenia materialne i traumę psychiczną społeczeństw.

Polityczne:

• Wyłonienie się nowych supermocarstw - USA i ZSRR
• Osłabienie dawnych potęg kolonialnych - Wielkiej Brytanii i Francji

Gospodarcze:

• Rozwój techniki, w tym broni atomowej
• Zadłużenie i ruina gospodarcza większości państw $poza USA$
• Przestawienie przemysłu z wojennego na cywilny

Kulturowe:

• Zniszczenie zabytków i kradzież dzieł sztuki
• Nowa sztuka odzwierciedlająca tragiczne przeżycia

Vocabulary: Zbrodnie wojenne - ciężkie przestępstwa niezgodne z prawem międzynarodowym, dokonywane podczas wojny na cywilach lub jeńcach wrogiej armii.

Definition: Procesy norymberskie - procesy sądowe toczone w latach 1945-1949 przeciwko zbrodniarzom wojennym III Rzeszy i Japonii.

Skutki 2 wojny światowej dla Polski obejmowały zmianę granic, ogromne straty ludnościowe i materialne oraz znalezienie się w strefie wpływów ZSRR.