Administracja i Sądownictwo w XIV-XV wieku
Reforma administracyjna w dawnej Polsce doprowadziła do przekształcenia dawnych księstw dzielnicowych w nowe jednostki terytorialne, zachowując przy tym lokalne urzędy i ich hierarchię. Nowy podział administracyjny Polski wprowadził podział na województwa powstałezwiększychdzielnic oraz ziemie utworzonezmniejszychdzielnic.
Definition: Województwo - jednostka terytorialna powstała z większej dzielnicy, w której zachował się urząd wojewody.
Highlight: Sądy szlacheckie były kluczowym elementem systemu sprawiedliwości, z trzema głównymi typami: podkomorskimi, ziemskimi i grodzkimi.
Example: Sądy podkomorskie zajmowały się wyłącznie sporami granicznymi między właścicielami ziemskimi.
Vocabulary: Taks wojewodzińskie - maksymalne ceny na wyroby miejskie, ustalane przez wojewodów.
Quote: "Sądy grodzkie sądziły szlachtę w zakresie czterech kwestii zagrożonych karą śmierci: podpalenie, napad na dom szlachecki, rabunek na drodze publicznej oraz gwałty."
System sądownictwa był ściśle zhierarchizowany, gdzie sąd ziemski pełnił rolę głównego sądu szlacheckiego w każdym województwie i ziemi. Trybunał Koronny stanowił najwyższą instancję sądową dla szlachty. Kompetencje wojewodów zostały znacząco ograniczone do nadzoru nad miastami, sądownictwa nad ludnością żydowską oraz ustalania taks wojewodzińskich.
