Nowy podział ziem polskich po kongresie wiedeńskim
System wiedeński na ziemiach polskich wprowadził nowy podział terytorialny dawnej Rzeczypospolitej. Ziemie polskie zostały podzielone między trzy zaborcze mocarstwa:
- Królestwo Polskie zaboˊrrosyjski
- Wielkie Księstwo Poznańskie zaboˊrpruski
- Galicja zaboˊraustriacki
- Rzeczpospolita Krakowska wolnemiasto
W zaborze pruskim utworzono autonomiczne Wielkie Księstwo Poznańskie obejmujące Wielkopolskę. Namiestnikiem został Antoni Radziwiłł, który mógł zwoływać Sejm Prowincjonalny. Jednocześnie prowadzono tam proces germanizacji. W 1816 roku rozpoczęto proces uwłaszczenia chłopów.
W zaborze austriackim utworzono Królestwo Galicji ze stolicą we Lwowie. Władzę w imieniu cesarza sprawował namiestnik. Ludność Galicji była zróżnicowana narodowościowo i religijnie.
W zaborze rosyjskim utworzono Królestwo Polskie, gdzie bez przeszkód działało polskie sądownictwo, edukacja i administracja. Głównymi ośrodkami polskości stały się Warszawa i Wilno.
Rzeczpospolita Krakowska była niewielkim państwem o ustroju republikańskim, gdzie językiem urzędowym był polski.
Highlight: Kluczowe daty to 1816 r. - początek uwłaszczania chłopów w zaborze pruskim, 1818 r. - nadanie konstytucji Rzeczypospolitej Krakowskiej oraz 1848 r. - zniesienie pańszczyzny w Galicji.