Początek zimnej wojny
Winston Churchill jako pierwszy dostrzegł zagrożenie ze strony ZSRR. Po śmierci Roosevelta, nowy prezydent USA Harry Truman zdecydował się przeciwstawić sowieckiej ekspansji. Symbolicznym początkiem konfliktu stało się przemówienie Churchilla w Fulton 5 marca 1946 r., w którym użył terminu "żelazna kurtyna" dzieląca Europę.
12 marca 1947 roku prezydent Truman wygłosił w Kongresie przemówienie, w którym oświadczył, że komunizm zagraża światowemu pokojowi. Wystąpił wtedy o wsparcie dla Grecji i Turcji. Tak narodziła się doktryna Trumana, zakładająca udzielenie pomocy militarnej, politycznej i wojskowej krajom zagrożonym przez komunizm.
Rozpoczęła się zimna wojna - stan napięcia między blokami skupionymi wokół USA i ZSRR. Rywalizacja obejmowała płaszczyznę ideologiczną, gospodarczą, wyścig kosmiczny i zbrojny. Choć obie strony dążyły do poszerzenia stref wpływów poprzez prowokowanie lokalnych konfliktów, nigdy nie doszło do bezpośredniej konfrontacji między supermocarstwami.
W czerwcu 1947 roku Truman ogłosił Plan Marshalla - amerykańską pomoc gospodarczą dla zniszczonej Europy. Plan doprowadził do rozwoju europejskiej gospodarki, poprawy położenia materialnego i zmniejszenia wpływów partii komunistycznych. W odpowiedzi, podczas tajnej konferencji w Szklarskiej Porębie, przywódcy komunistyczni powołali Biuro Informacyjne Partii Komunistycznych i Robotniczych, a w 1949 roku utworzyli Radę Wzajemnej Pomocy Gospodarczej.
Ciekawostka! George F. Kennan, amerykański dyplomata w Moskwie, wysłał do Waszyngtonu depeszę liczącą 8 tysięcy słów (tzw. "długi telegram Kennana"), w której podkreślał, że Stalin widzi świat podzielony na dwa obozy. Ten dokument stał się jedną z podstaw amerykańskiej polityki powstrzymywania komunizmu.