Przyczyny i skutki dekolonizacji
Przyczyny rozpadu systemu kolonialnego były złożone i obejmowały:
• Osłabienie państw kolonialnych (Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii) w wyniku II wojny światowej.
• Wysokie koszty utrzymania oddziałów wojskowych w koloniach.
• Rosnące przekonanie o niemoralności kolonializmu.
• Rywalizację supermocarstw o wpływy na terenach kolonialnych podczas zimnej wojny.
Highlight: Osłabienie mocarstw kolonialnych po II wojnie światowej było kluczowym czynnikiem umożliwiającym dekolonizację.
Dekolonizacja Afryki osiągnęła punkt kulminacyjny w 1960 roku, nazwanym "Rokiem Afryki", gdy niepodległość uzyskało 17 krajów afrykańskich.
Powstanie Indii i Pakistanu było jednym z najważniejszych wydarzeń dekolonizacji Azji po II wojnie światowej:
• Mohandas Gandhi, nieformalny przywódca ruchu niepodległościowego w Indiach, propagował bierny opór - walkę pokojowymi metodami (strajki, demonstracje, bojkot angielskich towarów).
• W rezultacie powstały dwa państwa: Indie (zdominowane przez hindusów) i Pakistan (zdominowany przez muzułmanów), które ogłosiły niepodległość w 1947 roku.
• Wkrótce doszło między nimi do konfliktu o Kaszmir, który trwa do dziś.
Quote: "Bierny opór jest najpotężniejszą bronią w rękach uciskanych" - Mahatma Gandhi
Skutki dekolonizacji były dalekosiężne:
• Powstanie krajów trzeciego świata - państw, które chciały zachować neutralność w zimnowojennych konfliktach.
• Mimo formalnej dekolonizacji, wiele dawnych kolonii nadal pozostaje zależnych ekonomicznie i politycznie od mocarstw (m.in. Rosji, Francji, USA, Chin, Wielkiej Brytanii) oraz międzynarodowych koncernów.
Vocabulary: Kraje trzeciego świata - termin określający państwa rozwijające się, często byłe kolonie, starające się zachować neutralność w zimnej wojnie.
Przyczyny i skutki dekolonizacji są do dziś przedmiotem badań historyków i politologów, gdyż proces ten w znacznym stopniu ukształtował współczesny świat.