Knowunity
Dziel się wiedzą
Historia /
Rzeczypospolita w XVI stuleciu
Łucja Wójcik
18 Followers
Udostępnij
Zapisz
129
1/2/3
Notatka
Notatka z historii dla klasy 2 szkoły średniej, poziom podstawowy, zawiera obrazy Jana Matejki
Rzeczpospolita w XVI stuleciu Temat: Rzeczpospolita i państwa ościenne 1515 r. - układ dynastyczny Jagiellonów i Habsburgów Przyczyny układu • zawiązanie sojuszu moskiewsko-habsburskiego (wzmocnienie pozycji Polski wobec Krzyżaków i Moskwy) Założenia układu małżeństwa Habsburgsko-Jagielońskie • przejmowanie koron w przypadku bezpotomnej śmierci władcy Jagellonowie → możliwość uzyskania korony Cesarskiej Habsburgowie → możliwość uzyskania korony Czech, Węgier i Polski Skutki układu: • przejęcie władzy nad Czechami i Węgrami przez Habsburgów 1526 r. - bitwa pod Mochaczem (klęska wojsk węgierskich z Turkami) Skutki bitwy: ● śmierć Ludwika Jagiellończyka 1511 r. - Albrecht Hohenzollern zostaje Wielkim Mistrzem Krzyżackim 1519-1521 r. - ostatnia wojna Krzyżaków z Polską Albrecht przeszedł na luteranizm i uniezależnił tereny zakonu od papieża. Na tych terenach założył państwo - Prusy 1525 r. - podpisane w Krakowie traktaktu pokojowego Hołd pruski - hołd leny złożony Zygmuntowi Staremu przez Albrechta Hohenzollerna Hold pruski Jan Matejko Przyczyny hołdu pruskiego: ● zakończenie wojny pruskiej rozejmem • silne wpływy reformacyjne na ziemiach Prus Zakonnych • problemy finansowe Zakonu upadek sojuszu • polityczna izolacja Zakonu polsko-francuskiego Skutki hołdu pruskiego: • usunięcie niebezpieczeństwa ze strony Krzyżaków powstanie Prus Książęcych szansa na późniejsze przyłączenie państwa Krzyżaków • książę Albrecht zrzekł się przywilejów Zakonu Prusy Książęce były zobowiązane do pomocy finansowej i zbrojnej Polsce 1529 r. - przyłączenie do Polski Mazowsza: bezpotomna śmierć władcy Mazowsza → ziemie przeszły pod panowanie Zygmunta Starego Temat: Demokracja szlachecka. Rzeczpospolita Obojga Narodów Demokracja szlachecka - sprawowanie rządów za pośrednictwem szlachty, król miał mało praw w stosunku do szlachty Szlachta w Polsce (10% społeczeństwa): magnateria ↳ posiadali 50%...
Pobierz aplikację
ziem szlacheckich ↳ 0,5% całej szlachty ↳ prawo do zasiadania w senacie ↳ najważniejsze pozycje (hetman i kanclerz) bogata szlachta ↳ 50 ha ziemi ● średnia szlachta ↳ 4-5 wsi (kilkanaście hektarów ziemi) szlachta zagrodowa (zaściankowa) ↳ sama musiała zajmować się swoimi terenami szlachta gołota ↳ nie posiadali ziemi ↳ służyli w wojsku lub na dworach 1492 r. - wprowadzenie Sejmu Walnego do Polski Sejm Walny: • 2 izby - poselska i senatorska ● • tylko dla mężczyzn wybranych przez sejmiki ziemskie spotykali się co 2 lata, na 6 tygodni nie było obowiązku podjęcia decyzji ● zasada jednomyślności ● 3 stany sejmujące: - król (obowiązkowo) - posłowie - senatorowie Sejmiki ziemskie - zjazdy szlachty z terenu danej ziemi lub województwa, mógł w nich uczestniczyć każdy szlachcic osiadły w danej ziemi Na sejmikach obradywano o sprawach ważnych dla danego regionu i wybierano posłów na sejmy walne 1505 r. - nowa konstytucja (przywilej szlachecki) ↳ Nihil novi (nic nowego, bez zgody wszystkich) ↳ każda decyzja króla musiała być zatwierdzona przez sejm Zygmunt August (król w latach: 1548-1572 r.) ↳ książę Litewski od 1529 r. ↳ ostatni Jagiellończyk ↳ 3 razy żonaty, ale nie miał potomstwa Małżeństwa Zygmunta II Augusta: 1. z Elżbietą Habsburżanką 2. z Barbarą Radziwiłłówną (potajemnie, bez początkowej zgody szlachty) 3. z Katarzyną Habsburżanką (siostrą Elżbiety) W 2 poł. XVI w w Polsce rozpoczął się ruch reformacyjny kraju → ruch egzekucyjny Ruch egzekucyjny - ruch polityczny średniej szlachty, jego celem było naprawienie ustroju państwa Średnia szlachta chciała zmniejszyć rolę magnaterii: armia zaciężna ⇒ stała, ale nie pospolite ruszenie ● unia personalna → unia realna egzekucja praw (uporządkowanie prawa) • egzekucja dóbr Egzekucja dóbr - odzyskanie przez krola królewszczyzn, które zostały zastawione i rozdane możnawładztwu lub bezprawnie zagaunięte
Historia /
Rzeczypospolita w XVI stuleciu
Łucja Wójcik •
Obserwuj
18 Followers
Notatka z historii dla klasy 2 szkoły średniej, poziom podstawowy, zawiera obrazy Jana Matejki
1
Albrecht Hohenzollern
1
8
1
Hołd Pruski
4
2/6
3
Rzeczpospolita szlachecka
2
6
2
Polska za panowania ostatnich Jagiellonów.
39
2
Rzeczpospolita w XVI stuleciu Temat: Rzeczpospolita i państwa ościenne 1515 r. - układ dynastyczny Jagiellonów i Habsburgów Przyczyny układu • zawiązanie sojuszu moskiewsko-habsburskiego (wzmocnienie pozycji Polski wobec Krzyżaków i Moskwy) Założenia układu małżeństwa Habsburgsko-Jagielońskie • przejmowanie koron w przypadku bezpotomnej śmierci władcy Jagellonowie → możliwość uzyskania korony Cesarskiej Habsburgowie → możliwość uzyskania korony Czech, Węgier i Polski Skutki układu: • przejęcie władzy nad Czechami i Węgrami przez Habsburgów 1526 r. - bitwa pod Mochaczem (klęska wojsk węgierskich z Turkami) Skutki bitwy: ● śmierć Ludwika Jagiellończyka 1511 r. - Albrecht Hohenzollern zostaje Wielkim Mistrzem Krzyżackim 1519-1521 r. - ostatnia wojna Krzyżaków z Polską Albrecht przeszedł na luteranizm i uniezależnił tereny zakonu od papieża. Na tych terenach założył państwo - Prusy 1525 r. - podpisane w Krakowie traktaktu pokojowego Hołd pruski - hołd leny złożony Zygmuntowi Staremu przez Albrechta Hohenzollerna Hold pruski Jan Matejko Przyczyny hołdu pruskiego: ● zakończenie wojny pruskiej rozejmem • silne wpływy reformacyjne na ziemiach Prus Zakonnych • problemy finansowe Zakonu upadek sojuszu • polityczna izolacja Zakonu polsko-francuskiego Skutki hołdu pruskiego: • usunięcie niebezpieczeństwa ze strony Krzyżaków powstanie Prus Książęcych szansa na późniejsze przyłączenie państwa Krzyżaków • książę Albrecht zrzekł się przywilejów Zakonu Prusy Książęce były zobowiązane do pomocy finansowej i zbrojnej Polsce 1529 r. - przyłączenie do Polski Mazowsza: bezpotomna śmierć władcy Mazowsza → ziemie przeszły pod panowanie Zygmunta Starego Temat: Demokracja szlachecka. Rzeczpospolita Obojga Narodów Demokracja szlachecka - sprawowanie rządów za pośrednictwem szlachty, król miał mało praw w stosunku do szlachty Szlachta w Polsce (10% społeczeństwa): magnateria ↳ posiadali 50%...
Pobierz aplikację
Knowunity
Dziel się wiedzą
ziem szlacheckich ↳ 0,5% całej szlachty ↳ prawo do zasiadania w senacie ↳ najważniejsze pozycje (hetman i kanclerz) bogata szlachta ↳ 50 ha ziemi ● średnia szlachta ↳ 4-5 wsi (kilkanaście hektarów ziemi) szlachta zagrodowa (zaściankowa) ↳ sama musiała zajmować się swoimi terenami szlachta gołota ↳ nie posiadali ziemi ↳ służyli w wojsku lub na dworach 1492 r. - wprowadzenie Sejmu Walnego do Polski Sejm Walny: • 2 izby - poselska i senatorska ● • tylko dla mężczyzn wybranych przez sejmiki ziemskie spotykali się co 2 lata, na 6 tygodni nie było obowiązku podjęcia decyzji ● zasada jednomyślności ● 3 stany sejmujące: - król (obowiązkowo) - posłowie - senatorowie Sejmiki ziemskie - zjazdy szlachty z terenu danej ziemi lub województwa, mógł w nich uczestniczyć każdy szlachcic osiadły w danej ziemi Na sejmikach obradywano o sprawach ważnych dla danego regionu i wybierano posłów na sejmy walne 1505 r. - nowa konstytucja (przywilej szlachecki) ↳ Nihil novi (nic nowego, bez zgody wszystkich) ↳ każda decyzja króla musiała być zatwierdzona przez sejm Zygmunt August (król w latach: 1548-1572 r.) ↳ książę Litewski od 1529 r. ↳ ostatni Jagiellończyk ↳ 3 razy żonaty, ale nie miał potomstwa Małżeństwa Zygmunta II Augusta: 1. z Elżbietą Habsburżanką 2. z Barbarą Radziwiłłówną (potajemnie, bez początkowej zgody szlachty) 3. z Katarzyną Habsburżanką (siostrą Elżbiety) W 2 poł. XVI w w Polsce rozpoczął się ruch reformacyjny kraju → ruch egzekucyjny Ruch egzekucyjny - ruch polityczny średniej szlachty, jego celem było naprawienie ustroju państwa Średnia szlachta chciała zmniejszyć rolę magnaterii: armia zaciężna ⇒ stała, ale nie pospolite ruszenie ● unia personalna → unia realna egzekucja praw (uporządkowanie prawa) • egzekucja dóbr Egzekucja dóbr - odzyskanie przez krola królewszczyzn, które zostały zastawione i rozdane możnawładztwu lub bezprawnie zagaunięte