Handel gdański i system folwarczno-pańszczyźniany
Gdańsk to była prawdziwa potęga handlowa XVI wieku! Dzięki świetnemu położeniu, królewskim przywilejom i szerokiej autonomii stał się największym portem Rzeczypospolitej. Jego siłą był hurtowy handel zbożem, ale eksportowano też produkty leśne, sól, rudy metali i płótno lniane.
Prawo gości dawało gdańskim kupcom monopol - nikt inny w mieście nie mógł sprzedawać towarów bezpośrednio obcym handlarzom. Do Polski sprowadzano luksusowe wyroby, wina i artykuły kolonialne jak przyprawy czy owoce cytrusowe.
Rosnące zapotrzebowanie na zboże doprowadziło do narodzin systemu folwarczno-pańszczyźnianego. Szlachta, widząc ogromne zyski, zaczęła zakładać folwarki - gospodarstwa rolne oparte na darmowej pracy chłopów.
Pańszczyzna to była obowiązkowa, bezpłatna praca chłopów na rzecz właściciela ziemi. Najbardziej dotykała kmieci - chłopów z średnimi gospodarstwami, którzy musieli pracować własnymi narzędziami i zwierzętami. Bogaci chłopi często wykupywali się z pańszczyzny, zatrudniając biedniejszych.
💡 Pamiętaj: Dodatkowe zyski szlachcie przynosił monopol propinacyjny - tylko oni mogli produkować i sprzedawać alkohol!