Rozwój miast w XVI wieku
W XVI wieku nastąpił znaczny rozwój miast w Europie Zachodniej. Poprawa warunków życia i higieny doprowadziła do wzrostu liczby ludności i wydłużenia średniej długości życia. Skutkowało to migracją ludności z przeludnionych wsi do miast, co przyczyniło się do wzrostu odsetka ludności miejskiej. Zmiany gospodarcze, takie jak rozwój handlu i manufaktur, również pozytywnie wpłynęły na urbanizację. W rezultacie wiele miast osiągnęło liczbę ponad 100 tys. mieszkańców.
Highlight: Największymi miastami Europy w tym okresie były Stambuł, Paryż, Londyn, Neapol i Mediolan.
Kryzys dotknął miasta hanzeatyckie, które po odkryciach geograficznych utraciły swoje znaczenie. Głównym portem handlowym Polski stał się Gdańsk. Londyn był jednym z najszybciej rozwijających się miast, mimo że wielki pożar w 1666 roku zniszczył jego znaczną część.
Vocabulary: Urbanizacja - proces rozwoju miast i wzrostu liczby ludności miejskiej.
Początki kapitalizmu i zmiany w systemie produkcji
W XVI wieku zmieniła się organizacja produkcji rzemieślniczej. W miastach było coraz więcej ludzi, a cechy nakładały ograniczenia na rzemieślników. Pojawił się system nakładczy, w którym bogaci kupcy dostarczali surowce i sprzedawali gotowe wyroby z dużym zyskiem. Następnie zaczęły powstawać manufaktury, gdzie pracownicy byli skupieni w jednym miejscu.
Definition: System nakładczy polegał na tym, że chłopi lub ubodzy rzemieślnicy pracowali chałupniczo, wytwarzając półfabrykaty, które później przekształcano w gotowe wyroby.
Rozwinęła się gospodarka towarowo-pieniężna dzięki sieci banków. Pojawiły się weksle i domy kupiecko-bankierskie, takie jak Welserów i Fuggerów w Niemczech. Organizowano jarmarki, targi i giełdy towarowe, gdzie zawierano transakcje i dostawy surowców. Był to początek wczesnego kapitalizmu, charakteryzujący się gromadzeniem środków pieniężnych i inwestowaniem ich w działalność gospodarczą.
