Podstawy ustroju i społeczeństwa starożytnej Grecji
Starożytna Grecja wykształciła różnorodne formy ustrojowe i społeczne, które stały się fundamentem współczesnej demokracji i myśli politycznej. Kluczowe pojęcia to:
Oligarchia - rządy wąskiej grupy arystokracji, często oparte na majątku i pochodzeniu.
Demokracja - system, w którym władzę sprawują obywatele, bezpośrednio lub przez przedstawicieli.
Tyrania - władza jednostki bez podstaw prawnych.
Polis - greckie miasto-państwo, stanowiące wspólnotę polityczną, religijną i ekonomiczną.
Highlight: Polis było podstawową jednostką organizacji społeczno-politycznej w starożytnej Grecji, kształtującą tożsamość obywateli.
Instytucje polityczne obejmowały:
- Geruzję - radę starców w Sparcie
- Eforów - urzędników spartańskich
- Archontów - najwyższych urzędników w Atenach
- Areopag - najwyższy trybunał sądowo-polityczny
- Strategów - dowódców wojskowych
Vocabulary: Agora - centralny plac polis, miejsce zgromadzeń obywatelskich
Społeczeństwo greckie było zróżnicowane, obejmując:
- Obywateli wSparcieod30rokuz˙ycia,wAtenachod21
- Metojków - cudzoziemców bez praw obywatelskich
- Spartan - elitarną grupę potomków założycieli Sparty
- Periojków - wolnych mieszkańców Sparty zajmujących się rzemiosłem i handlem
- Helotów - ludność podbitą, traktowaną jak niewolnicy
- Tetów - najuboższą warstwę społeczeństwa ateńskiego
Example: W Atenach obywatelem mógł zostać tylko mężczyzna, którego oboje rodzice byli Ateńczykami.