Starożytny Rzym - Początki i Legendarne Założenie

Starożytny Rzym powstał na terenie zamieszkanym przez różnorodne ludy, wśród których znajdowali się Latynowie, plemiona celtyckie, kolonie greckie oraz Etruskowie. Według najsłynniejszej legendy, miasto zostało założone przez Romulusa i Remusa w 753 roku p.n.e.

Definicja: Legenda o Romulusie i Remusie opowiada o bliźniakach, synach boga Marsa i westalki Rei Sylwii, którzy zostali wychowani przez wilczycę. Romulus ostatecznie został pierwszym królem miasta po tym, jak w bratobójczej walce zabił Remusa.

Historia starożytnego Rzymu rozpoczęła się na wzgórzu Palatyn, jednym z siedmiu wzgórz, na których później rozwinęło się miasto. Archeologiczne dowody wskazują, że pierwsze osady powstały już w VIII wieku p.n.e., choć znaczący rozwój nastąpił w VI wieku p.n.e.

Okres królewski trwał do 509 roku p.n.e., kiedy to ostatni król Tarkwiniusz Pyszny został wygnany z miasta. To wydarzenie zapoczątkowało erę Republiki rzymskiej, która wprowadziła nowy system rządów oparty na władzy obywateli i senacie.

Republika Rzymska - Struktura Społeczna i Prawna

System społeczny w Republice rzymskiej był ściśle zhierarchizowany. Społeczeństwo dzieliło się na dwie główne grupy: patrycjuszy (pełnoprawnych obywateli) i plebejuszy (obywateli o ograniczonych prawach).

Highlight: Przełomowym momentem w historii Rzymu było ustanowienie Prawa XII Tablic w V wieku p.n.e., które po raz pierwszy skodyfikowało rzymskie prawo i dało podstawy równości wobec prawa.

Obowiązek wojskowy dotyczył mężczyzn w wieku od 17 do 46 lat, którzy posiadali odpowiedni majątek. Ci, którzy nie mogli zapewnić sobie uzbrojenia, byli nazywani proletariuszami. System ten zapewniał Rzymowi silną armię obywatelską.

Ekspansja i Rozwój Cesarstwa

Cesarstwo Rzymskie w okresie swojej świetności stało się największą potęgą basenu Morza Śródziemnego. Ekspansja terytorialna rozpoczęła się w V wieku p.n.e. i doprowadziła do utworzenia rozległego imperium.

Przykład: Podbite terytoria stawały się częścią Rzymu na dwa sposoby: jako prowincje bezpośrednio zarządzane przez Rzym lub jako państwa sprzymierzone zachowujące częściową autonomię.

Rzymianie wprowadzili innowacyjny system zarządzania podbitymi terytoriami. Mieszkańcy niektórych miast otrzymywali status municipiów, co dawało im określone prawa obywatelskie. Ziemie zdobyte w wojnach stawały się własnością państwa (ager publicus) i były dzierżawione obywatelom.

Początki Rzymu i Okres Królewski

Starożytny Rzym rozpoczął swoją historię na wzgórzu Palatyn, jednym z siedmiu słynnych wzgórz rzymskich. Według legendy o Romulusie i Remusie, miasto zostało założone w 753 roku p.n.e. przez Romulusa, który został jego pierwszym królem. Historia starożytnego Rzymu w okresie królewskim trwała około 250 lat, podczas których władzę sprawowało kolejno siedmiu królów.

Ostatnim władcą był Tarkwiniusz Pyszny, którego rządy zakończyły się wypędzeniem w 509 roku p.n.e. Królowie rzymscy byli wybierani poprzez elekcję i posiadali władzę absolutną, określaną łacińskim terminem imperium. Symbolem ich władzy były fasces - wiązka rózg z zatkniętą w środku siekierą, oznaczająca prawo do decydowania o życiu i śmierci poddanych.

W tym okresie ukształtował się podział społeczeństwa na dwa główne stany: patrycjuszy i plebejuszy. Patrycjusze stanowili arystokrację, posiadali ziemię i pełnię praw obywatelskich. Plebejusze byli początkowo pozbawieni praw politycznych, co doprowadziło do długotrwałych konfliktów społecznych.

Definicja: Fasces - wiązka rózg z siekierą, symbol władzy w Starożytnym Rzymie, oznaczający prawo do decydowania o życiu i śmierci obywateli.

Ustrój Republiki i Władza Polityczna

Podstawą ustroju Republiki rzymskiej była zasada, że państwo jest sprawą wszystkich obywateli (res publica). Urzędników wybierano na zgromadzeniach ludowych, a ich działanie regulowały dwie główne zasady: określony czas sprawowania urzędu i kolegialność.

Najważniejszymi organami władzy byli konsulowie, pretorzy i kwestorzy. Senat, liczący od 300 do 600 członków, zatwierdzał i opracowywał ustawy. W sytuacjach kryzysowych powoływano dyktatora z nadzwyczajnymi uprawnieniami.

W II wieku p.n.e. wprowadzono zasadę cursus honorum - ścieżkę kariery urzędniczej, według której konsulem mógł zostać tylko ten, kto wcześniej pełnił niższe urzędy. Kobiety i niewolnicy nie posiadali praw politycznych.

Definicja: Cursus honorum - uporządkowany system awansu politycznego w starożytnym Rzymie, określający kolejność sprawowania urzędów publicznych.