Wielkie Księstwo Poznańskie pod panowaniem pruskim

Wielkie Księstwo Poznańskie, będące częścią zaboru pruskiego, otrzymało pewien stopień autonomii na mocy patentu okupacyjnego wydanego przez króla Prus Wilhelma III. W skład zaboru pruskiego wchodziły również Prusy Zachodnie i Warmia.

Vocabulary: Patent okupacyjny - dokument wydany przez władze pruskie, określający prawa i obowiązki mieszkańców Wielkiego Księstwa Poznańskiego.

Księstwo posiadało sejm krajowy, który mógł przekazywać prośby do Berlina. W urzędach używano zarówno języka polskiego, jak i niemieckiego. Urząd Namiestnika, sprawowany przez księcia Radziwiłła, miał jednak ograniczone uprawnienia, a rzeczywistą władzę sprawował niemiecki nadprezes.

Highlight: Gospodarka Wielkiego Księstwa Poznańskiego opierała się głównie na rolnictwie.

Po powstaniu listopadowym, mimo że główne walki toczyły się w Królestwie Polskim, mieszkańcy Księstwa również zostali objęci represjami za udział w zrywie niepodległościowym. Podział ziem polskich po kongresie wiedeńskim w przypadku zaboru pruskiego oznaczał więc pewną autonomię, ale z wyraźnymi ograniczeniami i pod ścisłą kontrolą władz pruskich.

Galicja pod panowaniem austriackim

Galicja, znajdująca się pod absolutną władzą monarchii Habsburgów, była zarządzana przez gubernatora z siedzibą we Lwowie. W przeciwieństwie do innych zaborów, w Galicji językiem urzędowym był niemiecki, co utrudniało Polakom dostęp do administracji i edukacji.

Vocabulary: Gubernator - najwyższy urzędnik administracji państwowej w Galicji, mianowany przez cesarza Austrii.

Galicja po kongresie wiedeńskim znalazła się w najtrudniejszej sytuacji gospodarczej spośród wszystkich ziem polskich. Władze austriackie celowo nie inwestowały w rozwój tego regionu, co skutkowało brakiem uprzemysłowienia i dominacją zacofanego rolnictwa.

Example: Gospodarka karłowata - termin opisujący sytuację, w której produkcja rolna ledwo wystarcza na potrzeby własne mieszkańców, bez możliwości rozwoju i eksportu.

Polacy w Galicji byli obciążeni wysokimi podatkami i obowiązkiem służby wojskowej w armii austriackiej. Jednocześnie władze nie podejmowały żadnych działań mających na celu rozwój gospodarczy regionu.

Highlight: Austria traktowała Galicję jako teren peryferyjny, nie inwestując w jego rozwój i czerpiąc jedynie korzyści w postaci podatków i rekrutów.

Ład wiedeński na ziemiach polskich w przypadku Galicji oznaczał stagnację gospodarczą i kulturową, z niewielkimi możliwościami rozwoju dla ludności polskiej. Jedyną "szansą" dla mieszkańców były wyjazdy do pracy poza granice zaboru austriackiego.