Nowy czy stary porządek w Europie

Alternatywny zapis:

organizacje dążące do zjednoczenia. Ruch burszów organizacja studencka dążąca do obalenia absolutyzmu w Niemczech. 1817 r. zjazd na zamku w Wartburgu sformułowano patriotyczne postulaty, utworzono ogólnoniemiecki związek jednoczący organizacje burszów. Władcy i konserwatyści doprowadzili do usunięcia z uczelni rewolucyjnie nastawionych studentów i profesorów, uniwersytety poddano kontroli władz. 1832 r. zamku zjazd na W Hambach przedstawiciele wszystkich państw niemieckich i różnych stanów społecznych domagali się zjednoczenia podzielonego kraju. - Powstanie dekabrystów w Rosji Car Aleksander I zaostrzył cenzurę, szkolnictwo poddał kontroli policyjnej, chłopów protestujących przeciwko pańszczyźnie zsyłał na Syberię, żołnierzy podejrzanych o nieprzychylne carowi poglądy kierował karnie do specjalnych batalionów. Po wojnach napoleońskich również do Rosji docierały nowe idee. Rosło krytyczne nastawienie do absolutyzmu cara wśród cywilów i wojskowych. W 1821 r. utworzono dwie organizacje spiskowe Związek Południowy i Związek Północny. Cele tych organizacji to obalenie cara i wprowadzenie republiki. W grudniu 1825 r. W stolicy Imperium Rosyjskiego Petersburgu rozpoczęło się powstanie dekabrystów. Powstańcy wykorzystali destabilizację po śmierci cara Aleksandra I, po którym władzę miał przejąć jego brat Mikołaj I. Zwolennicy cara stłumili powstanie. Przywódców powstania powieszono, uczestników powstania skazano na katorgę lub zesłano na Syberię. Car przestał respektować swobody, które przyznał Polakom po kongresie wiedeńskim. W Królestwie Polskim umacniała się opozycja i organizacje spiskowe tropione przez carską tajną policję. W 1830 r. w listopadzie wybuchło antyrosyjskie powstanie pod przywództwem Piotra Wysockiego. Wyzwolenie Grecji W drugiej połowie XIX wieku imperium osmańskie nadal zajmowało rozległe ziemie w Europie. Przeciwko panowaniu Tureckiemu W 1821 r. wystąpili Grecy. Dowództwo nad wojskami sultana objął Ibrahim Pasza. Dokonywał masakr na greckiej ludności cywilnej (największa z nich na wyspie Chios w 1822 r.). Filhellenizm międzynarodowy ruch poparcia dla Greków i ich dążenia do niepodległości. Na sprzyjające Grekom nastroje europejskiej opinii publicznej wypływały m.in. dzieła francuskiego malarza Eugène’a Delacroix i angielskiego poety George'a Byrona Greckich powstańców poparły mocarstwa europejskie: Rosja, Wielka Brytania i Francja. W 1827 r. połączone floty rozgromiły siły morskie sultana w bitwie pod Navarino. W 1829 r. podpisano rosyjsko-turecki traktat pokojowy w Adrianopolu. Autonomię uzyskała wówczas Mołdawia, Wołoszczyzna i Serbia. W 1830 r. podczas konferencji w Londynie zdecydowano o niepodległości Grecji. Grecja stała się monarchią. Jej królem został Otto Wittelsbach (syn władcy Bawarii). Rewolucja lipcowa we Francji Po upadku Napoleona (1814 r.) na tron francuski powróciła dynastia Burbonów. W 1824 r. koronę po swoim bracie Ludwiku XVIII odziedziczył jego brat Karol X. Karol X i rojaliści (zwolennicy monarchii) dążyli do przywrócenia rządów absolutnych (funkcjonujących przed rewolucją francuską). Karol X i rząd prześladowali dawnych zwolenników rewolucji i Napoleona oraz przeznaczali na kwoty arystokracji, która ogromne odszkodowania dla wracała z emigracji. W lipcu 183 r. król: - ograniczył prawo wyborcze, - rozwiązał parlament, - wprowadził cenzurę prasy. Francuzi uważali, że król dokonał zamachu na najważniejsze zdobycze rewolucji. Przywódcą opozycji był postępowy dziennikarz Louis Adolphe Thiers. Od 27 lipca lud Francji walczył na ulicach Paryża na wzniesionych barykadach. Część wojska przeszła na stronę ludu. Powołano Gwardię Narodową i nowy rząd. Na czele rządu stanął Marie Joseph de La Fayette. Wydarzenia te nazywamy rewolucją lipcową. Okres 27-29 lipca 1830 r. nazwano „trzema dniami chwały". Karol X abdykował. Tron przekazano bardziej liberalnemu Ludwikowi Filipowi (orleańska linia Burbonów). Nowa konstytucja rozszerzyła prawa obywatelskie i obniżyła cenzus majątkowy, dzięki temu większa część społeczeństwa mogła brać udział w wyborach. Największe korzyści odniosła burżuazja (uzyskała swobodę gospodarczą). Od 1830 do 1848 r. trwał okres monarchii lipcowej. Niepodległość Belgii Na kongresie wiedeńskim zdecydowano O utworzeniu Królestwa Niderlandów. Składało się ono z katolickiej Belgii i protestanckiej Holandii. Władcą był holenderski król Wilhelm I. W lipcu 1830 r. Belgowie rozpoczęli walkę o niepodległość. W październiku belgijski rząd proklamował niepodległość. Wojska króla ostrzelały Antwerpię, więc Belgowie ogłosili detronizację króla. Święte Przymierze nie interweniowało. mocarstwa W styczniu 1831 r. na konferencji w Londynie europejskie uznały niepodległość Belgii. Królem Belgii został Leopold I. Parlament belgijski uchwalił postępową konstytucję. Notatka stworzona na podstawie podręcznika „Poznać przeszłość 3" wydawnictwa Nowa Era, wydanie 2021 r. MZ Learning