Rewolucja hoplicka i struktura polis

Wprowadzenie falangi i hoplitów do armii greckich polis miało ogromne znaczenie społeczne i polityczne, prowadząc do tzw. rewolucji hoplickiej.

Vocabulary:

• Falanga - szyk bojowy hoplitów
• Hoplita grecki - ciężkozbrojny piechur

Wyposażenie hoplitów było tańsze niż utrzymanie koni, co umożliwiło większej liczbie obywateli udział w obronie polis. W konsekwencji, coraz więcej ludzi domagało się prawa głosu w sprawach wspólnoty.

Struktura greckich polis obejmowała kluczowe elementy:

1. Port - okno na świat, miejsce handlu i znaczenie militarne
2. Agora - główny plac miasta, centrum życia politycznego, społecznego i ekonomicznego
3. Mury obronne - ochrona przed wrogami
4. Bramy miasta - strzeżone tylko w czasie wojny
5. Akropol - warownia na wzgórzu, siedziba władcy lub świątynia

Example: Ateny, jedno z najważniejszych greckich polis, posiadały wszystkie te elementy, z Akropolem jako symbolem miasta.

Wielka kolonizacja była kluczowym procesem w rozwoju greckiej cywilizacji. Półwysep Apeniński stał się obszarem z największą liczbą greckich kolonii. Przyczyny kolonizacji obejmowały przeludnienie, niedostatek ziem uprawnych, brak surowców i suszę w VIII w. p.n.e.

Highlight: Skutki wielkiej kolonizacji obejmowały rozprzestrzenienie kultury greckiej, rozwój handlu i powstanie nowych ośrodków miejskich.

Kolonizacja grecka i jej wpływ

Kolonizacja grecka miała ogromny wpływ na rozwój cywilizacji helleńskiej i jej rozprzestrzenienie w basenie Morza Śródziemnego. Eubea była pierwszą skolonizowaną wyspą, a jej mieszkańcy około 770 r. p.n.e. założyli osadę na wyspie u zachodnich wybrzeży Italii.

Example: Osadnicy z Eubei nie zabierali ze sobą rodzin, a ich partnerki pochodziły z Italii, co ułatwiało kontakty z miejscowymi Etruskami.

Greckie kolonie powstawały w Azji Mniejszej, na Półwyspie Apenińskim (tzw. Wielka Grecja) i w innych regionach. Na udział w wyprawach kolonizacyjnych decydowali się głównie ludzie nieposiadający ziemi, przegrani w walkach politycznych, zabójcy czy kupcy.

Highlight: Wspólnym przodkiem wszystkich Greków był mityczny Hellen, co podkreślało jedność kulturową kolonistów.

Kolonie od początku były niezależne od rodzimych miast w Grecji właściwej (metropolii), choć często wzorowały na nich swój ustrój. Metropolie nie ingerowały w sprawy wewnętrzne kolonii, ale prowadziły z nimi wymianę handlową.

Vocabulary: Metropolia - miasto macierzyste, z którego wywodzili się koloniści.

Skutki kolonizacji były znaczące:

1. Szybki rozwój ekonomiczny Grecji
2. Przejście od gospodarki naturalnej do wymiennej
3. Wprowadzenie pieniądza monetarnego od VII w. p.n.e.
4. Wzajemne poznanie osiągnięć kulturowych i naukowych różnych ludów
5. Upowszechnienie greckich dokonań

Pieniądz monetarny stał się ważnym czynnikiem świadomości obywatelskiej, a mieszkańcy wielu poleis traktowali monety jako symbole suwerenności swoich ośrodków.

Quote: Według słów greckiego historyka Herodota (V w. p.n.e.), były cztery czynniki, które sprawiały, że Hellenowie uważali, iż stanowią odrębną wspólnotę: wspólne pochodzenie, wspólny język, wspólne miejsca kultu oraz wspólne zwyczaje i tradycje.

Podsumowując, kolonializm grecki nie tylko rozszerzył granice świata helleńskiego, ale także przyczynił się do rozwoju gospodarczego, kulturowego i politycznego starożytnej Grecji, kształtując fundamenty cywilizacji, która wywarła ogromny wpływ na dzieje Europy i świata.