Rabacja galicyjska i powstanie krakowskie
Rabacja galicyjska, znana również jako rzeź galicyjska, rozpoczęła się 19 lutego 1846 roku w zaborze austriackim. Było to wystąpienie chłopów przeciwko szlachcie, na którego czele stanął Jakub Szela.
Definicja: Rabacja galicyjska to bunt chłopski skierowany przeciwko szlachcie, który miał miejsce w Galicji w 1846 roku.
W nocy z 21 na 22 lutego 1846 roku wybuchło powstanie krakowskie. W Krakowie utworzono Rząd Narodowy, który wydał Manifest do narodu polskiego. Dokument ten ogłaszał:
- Równość wszystkich obywateli wobec prawa
- Uwłaszczenie chłopów i zniesienie pańszczyzny
- Pomoc społeczną dla najuboższych mieszkańców miast
Highlight: Manifest 1846 roku był próbą wprowadzenia rewolucyjnych zmian społecznych i gospodarczych na ziemiach polskich.
Przebieg powstania krakowskiego był dramatyczny. Austriacy, chcąc zapobiec przyłączeniu się galicyjskich chłopów do walki, przekonali ich, że powstańcy planują zwiększenie pańszczyzny. Chłopi, w większości niepiśmienni, uwierzyli w te kłamstwa.
Edward Dembowski, dowódca krakowskich powstańców, zorganizował procesję, na czele której wyruszył do Galicji. Niestety, zginął od kul, co przyczyniło się do upadku powstania. Powstańcy wycofali się do Prus i złożyli broń.
Przykład: Procesja powstańców pod wodzą Edwarda Dembowskiego jest przykładem desperackiej próby rozszerzenia powstania na tereny Galicji.
Skutki rabacji galicyjskiej były tragiczne. Chłopi zaatakowali dwory szlacheckie, dokonując mordów, podpaleń i rabunków. W wyniku tych działań zginęło około 1200 osób.
Highlight: Rzeź galicyjska pokazała głębokie podziały społeczne i brak jedności narodowej w obliczu zaborów.
W listopadzie 1846 roku, decyzją państw zaborczych, Kraków został wcielony do Cesarstwa Austriackiego, co stanowiło kolejny cios dla polskich dążeń niepodległościowych.
