Ballady i romanse - Adam Mickiewicz

Alternatywny zapis:

Podczas badań prowadzonych nad dziwnymi zjawiskami mającymi miejsce w okolicach jeziora, z wody wyciągnięto córkę Tuhana, dawnego władcy Świtezi. Litwie groziły wojska carskie. Tuhan wraz ze wszystkimi mężczyznami w sile wieku opuścił miasto Świteż, aby pomóc Mendogowi, władcy państwa. Oddziały rosyjskie napadły na Świteź, w której pozostały jedynie kobiety i dzieci. Matki modliły się do Boga, który wysłuchał ich modlitw i zatopił miasto, natomiast mieszkańców zamienił w piękne kwiaty. Żołnierze ruscy w mieście nie zastali nikogo. Zrywali jedynie kwiatki i ozdabiali nimi swoje szyszaki. Następnie każdy z żołnierzy zapada na nieznaną chorobę, która kończyła się śmiercią. Z tego też powodu nikt nie może zrywać kwiatów o nazwie ,,cary" ani zakłócać spokoju mieszkańców. Kobieta zakończyła swoją opowieść i zniknęła w głębinach. ŚWITEZIANKA 4. Para zakochanych spotkała się na skraju lasu w pobliżu brzegu jeziora. Młodzieniec wyznał ukochanej uczucie, jakim ją darzy. Składał miłosne przysięgi i zapewniał o swojej miłości. Nieufna dziewczyna nie uwierzyła w zapewnienia i opuściła chłopca. Ten szukał ukochanej, jednak nigdzie jej nie było. Zauważył jednak w jeziorze piękną nimfę wodną. Uległ wdziękom kobiety zapominając o złożonych przed chwilą przysięgach. Gdy podszedł bliżej, nimfą okazała się ukochana. Młodzieniec został zamieniony w modrzew stojący nieopodal brzegu. Utwór kończy morał ,,kto przysięgę naruszy,/ Ach biada jemu, za życia biada!/ I biada jego złej duszy!" 5. Romantyczność Utwór został podzielony na dwie części. Pierwszą część stanowi opowiadanie o obłąkanej dziewczynie, Karusi, która popadła w obłęd z powodu zmarłego przed laty ukochanego Jasia. Dziewczyna wierzy, że chłopiec jest wciąż przy niej i nadal mogą być razem. Mieszkańcy wsi i poeta również wierzą, że świat ludzi żywych i umarłych przenikają się wzajemnie. W drugiej części utworu pojawia się starzec, który szydzi z dziewczyny i prostych ludzi. Starzec wierzy jedynie w to, co można naukowo udowodnić za pomocą ,,szkiełka i oka". Utwór uważany jest za programowy polskiego romantyzmu. ,,Miej serce i patrzaj w serce" tymi słowami Mickiewicz manifestuje swoje poglądy, uważa, że świat można poznać dzięki uczuciu i duszy.