Świteź
"Świteź" to ballada opowiadająca historię zatopionego miasta i jego mieszkańców. Utwór rozpoczyna się od opisu jeziora, na dnie którego znajdują się ruiny dawnego grodu.
Podczas badań nad dziwnymi zjawiskami w okolicy jeziora, wyłowiono córkę Tuhana, dawnego władcy Świtezi. Opowiada ona historię miasta:
- Tuhan wraz z mężczyznami opuścił Świteź, by pomóc Mendogowi w walce.
- Miasto zostało zaatakowane przez wojska carskie.
- Kobiety i dzieci modliły się o ratunek.
- Bóg wysłuchał ich modlitw, zatapiając miasto i zamieniając mieszkańców w kwiaty.
Highlight: Ballada "Świteź" łączy elementy historyczne z fantastycznymi, tworząc legendę o powstaniu tajemniczego jeziora.
Żołnierze rosyjscy, którzy zrywali kwiaty zwane "carami", zapadali na śmiertelną chorobę. Od tego czasu nikt nie może zakłócać spokoju mieszkańców ani zrywać kwiatów.
Definition: Cary - w balladzie nazwa kwiatów, w które zostali zamienieni mieszkańcy Świtezi.
Świtezianka
"Świtezianka" to ballada opowiadająca o miłości, zdradzie i karze. Historia rozgrywa się nad brzegiem jeziora, gdzie spotyka się para zakochanych.
Główne wydarzenia:
- Młodzieniec wyznaje miłość dziewczynie i składa przysięgi.
- Nieufna dziewczyna odchodzi.
- Chłopiec spotyka piękną nimfę wodną i ulega jej wdziękom.
- Nimfa okazuje się być jego ukochaną.
- Za złamanie przysięgi młodzieniec zostaje zamieniony w modrzew.
Quote: "Kto przysięgę naruszy,/ Ach biada jemu, za życia biada!/ I biada jego złej duszy!"
Highlight: "Świtezianka" jest jedną z najbardziej znanych ballad Mickiewicza, ukazującą konsekwencje niewierności i złamania przysięgi.
Romantyczność
"Romantyczność" to utwór programowy polskiego romantyzmu, podzielony na dwie części:
- Opowieść o obłąkanej Karusi, która wierzy w obecność zmarłego ukochanego Jasia.
- Konfrontacja między wiarą prostych ludzi a racjonalnym podejściem starca.
Vocabulary: Obłąkana - osoba cierpiąca na zaburzenia psychiczne, szalona.
Mickiewicz przeciwstawia tu dwa sposoby postrzegania świata:
- Emocjonalne, intuicyjne podejście reprezentowane przez Karusię i mieszkańców wsi.
- Racjonalne, naukowe podejście reprezentowane przez starca.
Quote: "Miej serce i patrzaj w serce"
Highlight: "Romantyczność" jest manifestem romantycznego światopoglądu, podkreślającym wartość uczuć i intuicji nad rozumem i empiryzmem.
"Ballady i romanse" Adama Mickiewicza to zbiór, który nie tylko zapoczątkował polski romantyzm, ale także wprowadził nowe spojrzenie na literaturę i rzeczywistość, łącząc elementy folkloru, fantastyki i głębokich uczuć.
