Otwórz aplikację

Przedmioty

Barok w Polsce i Europie: Co to jest i kiedy się rozwijał?

Otwórz

176

2

user profile picture

agula

7.02.2023

Język polski

Barok

Barok w Polsce i Europie: Co to jest i kiedy się rozwijał?

Barok w Polsce to epoka artystyczna i kulturowa, która trwała od lat 30. XVII wieku do lat 30./40., a nawet 60. XVIII wieku. Charakteryzowała się bogatym stylem, dramatyzmem i przepychem w sztuce oraz literaturze. Ramy czasowe baroku w Polsce nie są ściśle określone i różnią się w zależności od regionu. Epoka ta przyniosła znaczące zmiany w filozofii, światopoglądzie i sztuce, wprowadzając nowe gatunki literackie i środki wyrazu artystycznego.

  • Barok w Europie i w Polsce rozwijał się w różnym tempie i miał odmienne cechy charakterystyczne.
  • Nazwę barok nadali krytycy sztuki w XIX wieku, pochodzącą od portugalskiego słowa "barocco".
  • Cechy baroku obejmują przepych, dramatyzm, bogactwo form i kolorów oraz nieregularność.
  • Kontrreformacja barok to ważny aspekt epoki, mający na celu umocnienie Kościoła katolickiego.
  • Literatura baroku przykłady to m.in. poezja metafizyczna, emblemat i pamiętniki.
...

7.02.2023

4765

b a r o k
· ramy czasowe
polska lata 30. XVII w. (pierwsze tendencje u schyłku XVI w.) - po lata 30./40., a nawet 60. XVIII w. (1584r.- 1764

Zobacz

Światopogląd i filozofia baroku

Epoka baroku przyniosła znaczące zmiany w światopoglądzie i filozofii. Jednym z kluczowych aspektów tego okresu była kontrreformacja barok, która miała na celu umocnienie pozycji Kościoła katolickiego po reformacji. W ramach tych działań walczono z herezją i duchownymi, którzy nie spełniali swoich obowiązków. Utworzono również "Indeks ksiąg zakazanych", na którym znalazło się m.in. dzieło Mikołaja Kopernika "O obrotach sfer niebieskich".

Definition: Kontrreformacja - ruch w Kościele katolickim mający na celu przeciwdziałanie reformacji i umocnienie pozycji Kościoła.

Filozofia baroku charakteryzowała się różnorodnością nurtów i koncepcji. Do najważniejszych należały:

  1. Kartezjanizm - kierunek filozoficzny stworzony przez Kartezjusza, oparty na racjonalizmie i wierze w rozum jako narzędzie dochodzenia do prawdy i wiedzy.

Quote: "Cogito, ergo sum" mysˊlę,więcjestemmyślę, więc jestem - słynne stwierdzenie Kartezjusza, będące podstawą jego filozofii.

  1. Filozofia baroku Pascal - Blaise Pascal sformułował słynny "zakład Pascala", będący filozoficznym uzasadnieniem wiary w Boga.
  2. Sceptycyzm - przekonanie o ograniczonych zdolnościach poznawczych człowieka.
  3. Indywidualizm artystyczny - zapoczątkowany w renesansie, oznaczał prawo do subiektywnego odczuwania piękna i ekspresji uczuć.

Highlight: Filozofowie baroku i ich poglądy znacząco wpłynęły na rozwój myśli europejskiej, kładąc podwaliny pod późniejsze nurty filozoficzne.

W kulturze polskiej ważnym elementem światopoglądu barokowego był sarmatyzm. Szlachta polska wierzyła, że wywodzi się od starożytnych Sarmatów, co przejawiało się w charakterystycznym stroju i obyczajach.

Example: Obrazy trumienne to przykład sztuki sarmackiej, charakterystycznej dla polskiego baroku.

b a r o k
· ramy czasowe
polska lata 30. XVII w. (pierwsze tendencje u schyłku XVI w.) - po lata 30./40., a nawet 60. XVIII w. (1584r.- 1764

Zobacz

Gatunki literackie i cechy sztuki barokowej

Literatura baroku charakteryzowała się bogactwem form i gatunków. Do najważniejszych należały:

  1. Emblemat - utwór łączący formę poetycką z plastyczną.
  2. Poezja metafizyczna - łącząca tematykę religijną i erotyczną.
  3. Poezja dworska
  4. Pamiętniki - o formie gawędziarskiej, np. "Pamiętniki" Jana Chryzostoma Paska.

Highlight: Literatura baroku przykłady obejmują dzieła takie jak "Pamiętniki" Jana Chryzostoma Paska, które stanowią cenne źródło wiedzy o życiu polskiej szlachty.

Cechy literatury baroku to m.in.:

  • Obecność konceptów, hiperboli i oksymoronów
  • Makaronizmy
  • Konceptyzm - styl literacki oparty na zaskakiwaniu czytelnika poprzez stosowanie antytez, paradoksów i oksymoronów

Definition: Konceptyzm - styl literacki charakterystyczny dla baroku, polegający na budowaniu utworów wokół jednego centralnego pomysłu konceptukonceptu i stosowaniu zaskakujących środków stylistycznych.

Literatura baroku twórcy to m.in. Jan Andrzej Morsztyn i Andrzej Naborowski, którzy reprezentowali konceptyzm w Polsce.

Sztuka barokowa charakteryzowała się:

  • Aklasycznością - sprzeciwem wobec renesansowego pojęcia piękna
  • Bogactwem kolorów i ozdób
  • Przerostem formy nad treścią
  • Manierystycznym podejściem do tworzenia

Vocabulary: Manieryzm - styl w sztuce zrywający z naśladowaniem rzeczywistości, skupiający się na przedstawieniu jej w oparciu o wyobraźnię artysty.

W których krajach barok rozwijał się najpełniej? Barok był stylem dominującym w całej Europie, ale szczególnie silnie rozwinął się we Włoszech, Hiszpanii, Francji i krajach katolickich Europy Środkowej, w tym w Polsce.

Example: Wersal we Francji to doskonały przykład architektury barokowej, odzwierciedlający przepych i teatralność epoki.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Ranked #1 Education App

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

21 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 17 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.

 

Język polski

4765

7 lut 2023

3 strony

Barok w Polsce i Europie: Co to jest i kiedy się rozwijał?

user profile picture

agula

@afafinska

Barok w Polsce to epoka artystyczna i kulturowa, która trwała od lat 30. XVII wieku do lat 30./40., a nawet 60. XVIII wieku. Charakteryzowała się bogatym stylem, dramatyzmem i przepychem w sztuce oraz literaturze. Ramy czasowe baroku w Polscenie... Pokaż więcej

b a r o k
· ramy czasowe
polska lata 30. XVII w. (pierwsze tendencje u schyłku XVI w.) - po lata 30./40., a nawet 60. XVIII w. (1584r.- 1764

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Światopogląd i filozofia baroku

Epoka baroku przyniosła znaczące zmiany w światopoglądzie i filozofii. Jednym z kluczowych aspektów tego okresu była kontrreformacja barok, która miała na celu umocnienie pozycji Kościoła katolickiego po reformacji. W ramach tych działań walczono z herezją i duchownymi, którzy nie spełniali swoich obowiązków. Utworzono również "Indeks ksiąg zakazanych", na którym znalazło się m.in. dzieło Mikołaja Kopernika "O obrotach sfer niebieskich".

Definition: Kontrreformacja - ruch w Kościele katolickim mający na celu przeciwdziałanie reformacji i umocnienie pozycji Kościoła.

Filozofia baroku charakteryzowała się różnorodnością nurtów i koncepcji. Do najważniejszych należały:

  1. Kartezjanizm - kierunek filozoficzny stworzony przez Kartezjusza, oparty na racjonalizmie i wierze w rozum jako narzędzie dochodzenia do prawdy i wiedzy.

Quote: "Cogito, ergo sum" mysˊlę,więcjestemmyślę, więc jestem - słynne stwierdzenie Kartezjusza, będące podstawą jego filozofii.

  1. Filozofia baroku Pascal - Blaise Pascal sformułował słynny "zakład Pascala", będący filozoficznym uzasadnieniem wiary w Boga.
  2. Sceptycyzm - przekonanie o ograniczonych zdolnościach poznawczych człowieka.
  3. Indywidualizm artystyczny - zapoczątkowany w renesansie, oznaczał prawo do subiektywnego odczuwania piękna i ekspresji uczuć.

Highlight: Filozofowie baroku i ich poglądy znacząco wpłynęły na rozwój myśli europejskiej, kładąc podwaliny pod późniejsze nurty filozoficzne.

W kulturze polskiej ważnym elementem światopoglądu barokowego był sarmatyzm. Szlachta polska wierzyła, że wywodzi się od starożytnych Sarmatów, co przejawiało się w charakterystycznym stroju i obyczajach.

Example: Obrazy trumienne to przykład sztuki sarmackiej, charakterystycznej dla polskiego baroku.

b a r o k
· ramy czasowe
polska lata 30. XVII w. (pierwsze tendencje u schyłku XVI w.) - po lata 30./40., a nawet 60. XVIII w. (1584r.- 1764

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Gatunki literackie i cechy sztuki barokowej

Literatura baroku charakteryzowała się bogactwem form i gatunków. Do najważniejszych należały:

  1. Emblemat - utwór łączący formę poetycką z plastyczną.
  2. Poezja metafizyczna - łącząca tematykę religijną i erotyczną.
  3. Poezja dworska
  4. Pamiętniki - o formie gawędziarskiej, np. "Pamiętniki" Jana Chryzostoma Paska.

Highlight: Literatura baroku przykłady obejmują dzieła takie jak "Pamiętniki" Jana Chryzostoma Paska, które stanowią cenne źródło wiedzy o życiu polskiej szlachty.

Cechy literatury baroku to m.in.:

  • Obecność konceptów, hiperboli i oksymoronów
  • Makaronizmy
  • Konceptyzm - styl literacki oparty na zaskakiwaniu czytelnika poprzez stosowanie antytez, paradoksów i oksymoronów

Definition: Konceptyzm - styl literacki charakterystyczny dla baroku, polegający na budowaniu utworów wokół jednego centralnego pomysłu konceptukonceptu i stosowaniu zaskakujących środków stylistycznych.

Literatura baroku twórcy to m.in. Jan Andrzej Morsztyn i Andrzej Naborowski, którzy reprezentowali konceptyzm w Polsce.

Sztuka barokowa charakteryzowała się:

  • Aklasycznością - sprzeciwem wobec renesansowego pojęcia piękna
  • Bogactwem kolorów i ozdób
  • Przerostem formy nad treścią
  • Manierystycznym podejściem do tworzenia

Vocabulary: Manieryzm - styl w sztuce zrywający z naśladowaniem rzeczywistości, skupiający się na przedstawieniu jej w oparciu o wyobraźnię artysty.

W których krajach barok rozwijał się najpełniej? Barok był stylem dominującym w całej Europie, ale szczególnie silnie rozwinął się we Włoszech, Hiszpanii, Francji i krajach katolickich Europy Środkowej, w tym w Polsce.

Example: Wersal we Francji to doskonały przykład architektury barokowej, odzwierciedlający przepych i teatralność epoki.

b a r o k
· ramy czasowe
polska lata 30. XVII w. (pierwsze tendencje u schyłku XVI w.) - po lata 30./40., a nawet 60. XVIII w. (1584r.- 1764

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Ramy czasowe i pochodzenie baroku

Barok w Polsce to epoka, która rozpoczęła się w latach 30. XVII wieku i trwała do lat 30./40., a nawet 60. XVIII wieku. Warto zauważyć, że pierwsze tendencje barokowe pojawiły się już u schyłku XVI wieku. Ramy czasowe baroku nie są jednoznacznie określone i różnią się w zależności od regionu Europy.

Highlight: Ramy czasowe baroku w Polsce to okres od 1584 roku do 1764 roku, choć daty te mogą się nieznacznie różnić w zależności od interpretacji historyków.

Nazwę barok nadali krytycy sztuki w XIX wieku. Termin ten pochodzi od portugalskiego słowa "barocco", oznaczającego perłę o nieregularnym kształcie. Nazwa ta doskonale oddaje charakterystyczne cechy sztuki barokowej, takie jak przepych, dramatyzm, bogactwo form i kolorów, a także nieregularność i niestandardowość.

Vocabulary: Barocco - portugalskie słowo oznaczające perłę o nieregularnym kształcie, od którego pochodzi nazwa epoki baroku.

Wśród ważnych wydarzeń historycznych, które miały miejsce w okresie baroku, można wymienić:

  • Śmierć Jana Kochanowskiego w 1584 roku, uznawana za jedną z dat rozpoczynających barok w Polsce
  • Bitwę pod Kłuszynem w 1610 roku
  • Bitwę pod Chocimiem w 1621 roku
  • Panowanie Ludwika XIV we Francji w latach 1643-1715
  • Potop szwedzki w latach 1655-1660
  • Odsiecz wiedeńską w 1683 roku

Example: Narodziny opery w 1597 roku to jedno z kluczowych wydarzeń kulturalnych epoki baroku. Jednymi z najsłynniejszych twórców tego gatunku byli Claudio Monteverdi i Antonio Vivaldi.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS