Przedmioty

Przedmioty

Więcej

Literatura Baroku: Najważniejsze Dzieła i Filozofia

Zobacz

Literatura Baroku: Najważniejsze Dzieła i Filozofia
user profile picture

Maja Matuszewicz

@majanatt_

·

18 Obserwujących

Obserwuj

Najlepszy uczeń w klasie

Barok to epoka w kulturze europejskiej charakteryzująca się złożonością form artystycznych i głęboką refleksją nad relacją człowieka z Bogiem.

Literatura baroku cechowała się kontrastami i napięciami między sacrum a profanum. W Polsce najważniejszymi przedstawicielami byli Jan Andrzej Morsztyn, Daniel Naborowski i Mikołaj Sęp Szarzyński. Najważniejsze dzieła literackie baroku to między innymi "Poezje" Sępa Szarzyńskiego oraz utwory metafizyczne Jana Andrzeja Morsztyna. Literatura baroku w Polsce rozwijała się głównie wokół tematów religijnych, patriotycznych i miłosnych, wykorzystując charakterystyczne środki stylistyczne jak przerzutnia czy konceptyzm.

Filozofia baroku była zdominowana przez dwa główne nurty myślowe: racjonalizm kartezjański oraz empiryzm. Racjonalizm Kartezjusza opierał się na metodycznym wątpieniu i słynnej zasadzie "Myślę, więc jestem". Sceptycyzm metodyczny Kartezjusza zakładał odrzucenie wszystkiego, co może budzić najmniejszą wątpliwość, by dotrzeć do pewnej prawdy. Koncepcja świata w baroku była dualistyczna - świat postrzegano jako arenę walki między dobrem a złem, życiem a śmiercią. Obraz Boga w baroku był złożony - z jednej strony przedstawiano go jako surowego sędziego, z drugiej jako miłosiernego ojca. Człowiek baroku wobec Boga charakteryzował się pokorą i świadomością własnej małości, co znajdowało odzwierciedlenie zarówno w literaturze, jak i sztuce tego okresu.

26.01.2023

8435

BAROK
1.Barok- epoka literacka od końca XVI do połowy XVIII wieku, powstała
w wyniku odnowy życia religijnego. Człowiek baroku próbuje dokon

Zobacz

Filozofia i Światopogląd Baroku

Barok literatura kształtowała się w okresie od końca XVI do połowy XVIII wieku, wyrastając z odnowy życia religijnego i głębokich przemian światopoglądowych. Sama nazwa epoki pochodzi od portugalskiego słowa "barocco", oznaczającego perłę o nieregularnym kształcie, co doskonale oddaje charakter tej epoki.

Koncepcja świata w baroku opierała się na poczuciu niepewności i dramatycznego rozdarcia człowieka między sacrum a profanum. Człowiek baroku wobec Boga znajdował się w szczególnej sytuacji - odczuwał jednocześnie Jego wielkość i własną małość. Obraz Boga w baroku był szczególny - przedstawiano Go jako byt odległy, transcendentny i niepojęty dla człowieka.

Definicja: Barok hasła epoki koncentrowały się wokół następujących pojęć: vanitas (marność), memento mori (pamiętaj o śmierci), theatrum mundi (teatr świata), oraz carpe diem (chwytaj dzień).

Literatura baroku w Polsce rozwijała się w kilku głównych nurtach: metafizycznym, ziemiańskim, dworskim i plebejskim. Każdy z nich charakteryzował się odmienną tematyką i stylistyką, ale wszystkie łączyło typowo barokowe postrzeganie rzeczywistości jako nietrwałej i złudnej.

BAROK
1.Barok- epoka literacka od końca XVI do połowy XVIII wieku, powstała
w wyniku odnowy życia religijnego. Człowiek baroku próbuje dokon

Zobacz

Filozoficzne Podstawy Epoki Baroku

Racjonalizm Kartezjusza zakładał że prawda może być poznana jedynie poprzez rozum. Filozofia Kartezjusza w skrócie opiera się na metodycznym wątpieniu i słynnej maksymie "Kartezjusz myślę, więc jestem" (Cogito ergo sum).

Highlight: Sceptycyzm metodyczny Kartezjusza polegał na systematycznym podważaniu wszystkich dotychczasowych przekonań w celu dotarcia do niepodważalnej prawdy.

Poglądy Kartezjusza w punktach można streścić następująco:

  • Rozum jako jedyne źródło pewnego poznania
  • Dualizm duszy i ciała
  • Matematyzacja wiedzy o świecie
  • Mechanistyczna wizja świata

Empiryzm stanowił przeciwwagę dla kartezjańskiego racjonalizmu, podkreślając rolę doświadczenia zmysłowego w poznaniu. Ta filozoficzna dyskusja między racjonalizmem a empiryzmem określiła charakter epoki.

BAROK
1.Barok- epoka literacka od końca XVI do połowy XVIII wieku, powstała
w wyniku odnowy życia religijnego. Człowiek baroku próbuje dokon

Zobacz

Nurty Literackie Baroku

Literatura baroku przykłady obejmują różnorodne gatunki i style. Najważniejsze dzieła literackie baroku to między innymi sonety Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, poezja Jana Andrzeja Morsztyna czy "Pamiętniki" Jana Chryzostoma Paska.

Przykład: Cechy literatury baroku refleksyjna najlepiej widoczne są w twórczości Sępa Szarzyńskiego, gdzie funkcja przerzutni w baroku służy oddaniu niepokoju i dynamiki świata.

Barok lektury charakteryzują się:

  • Konceptyzmem
  • Paradoksami
  • Kontrastami
  • Bogactwem środków stylistycznych
  • Religijnością
BAROK
1.Barok- epoka literacka od końca XVI do połowy XVIII wieku, powstała
w wyniku odnowy życia religijnego. Człowiek baroku próbuje dokon

Zobacz

Człowiek i Społeczeństwo w Baroku

Dworzanin w baroku reprezentował ideał człowieka wykształconego, obywanego w świecie i sprawnego w sztuce konwersacji. Jednocześnie epoka wykształciła model szlachcica-Sarmaty, skupionego na tradycji i wartościach narodowych.

Cytat: "Wątły, niebaczny, rozdwojony w sobie" - tak Sęp Szarzyński charakteryzował kondycję człowieka baroku.

Porównaj koncepcje relacji Bóg człowiek w poezji renesansu i baroku pokazuje fundamentalną zmianę: od humanistycznej pewności siebie do barokowego niepokoju i poczucia marności. Filozofia baroku koncentrowała się na problemie przemijania, nietrwałości i złudności świata materialnego.

BAROK
1.Barok- epoka literacka od końca XVI do połowy XVIII wieku, powstała
w wyniku odnowy życia religijnego. Człowiek baroku próbuje dokon

Zobacz

Koncepcja Boga i Człowieka w Literaturze Baroku

Literatura baroku charakteryzowała się szczególnym spojrzeniem na relację między człowiekiem a Bogiem. W utworach tego okresu dominował motyw duchowych rozterek i poszukiwania prawdziwej miłości, która mogła być odnaleziona jedynie w Bogu. Barok literatura ukazywała człowieka jako istotę rozdartą między pragnieniami cielesnymi a duchowymi.

Definicja: Koncepcja świata w baroku opierała się na dualizmie - przeciwstawieniu sfery duchowej (boskiej) sferze materialnej (ziemskiej).

Szczególnie wyraźnie widać to w twórczości Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, który przedstawiał dwa rodzaje miłości: nietrwałą (ziemską) - skierowaną ku dobrom materialnym oraz trwałą (boską) - prowadzącą do zbawienia. Człowiek baroku wobec Boga stał w pozycji istoty świadomej swojej niedoskonałości, toczącej nieustanną walkę między cnotą a grzechem.

Przykład: W "Sonecie I" Sępa-Szarzyńskiego życie ludzkie porównane jest do przemijających obłoków, podkreślając marność dóbr doczesnych wobec wieczności Boga.

BAROK
1.Barok- epoka literacka od końca XVI do połowy XVIII wieku, powstała
w wyniku odnowy życia religijnego. Człowiek baroku próbuje dokon

Zobacz

Filozoficzne Podstawy Epoki Baroku

Filozofia baroku kształtowała się w oparciu o dwa główne nurty myślowe: racjonalizm kartezjański oraz empiryzm. Racjonalizm Kartezjusza zakładał że prawda może być poznana jedynie poprzez rozum, co wyraził w słynnej maksymie "myślę, więc jestem".

Highlight: Sceptycyzm metodyczny Kartezjusza polegał na systematycznym podważaniu wszystkich dotychczasowych przekonań w celu dotarcia do niepodważalnej prawdy.

Poglądy Kartezjusza w punktach obejmowały:

  • Dualizm duszy i ciała
  • Metodyczne wątpienie jako drogę do prawdy
  • Uznanie rozumu za jedyne wiarygodne źródło poznania
  • Matematyczne podejście do rzeczywistości
BAROK
1.Barok- epoka literacka od końca XVI do połowy XVIII wieku, powstała
w wyniku odnowy życia religijnego. Człowiek baroku próbuje dokon

Zobacz

Poetyka i Środki Wyrazu w Literaturze Baroku

Cechy literatury baroku refleksyjna przejawiały się poprzez rozbudowany system środków stylistycznych. Funkcja przerzutni w baroku służyła podkreśleniu napięcia i dramatyzmu wypowiedzi poetyckiej.

Vocabulary: Konceptyzm - technika poetycka polegająca na tworzeniu zaskakujących skojarzeń i metafor, mających pobudzić intelekt czytelnika.

Charakterystyczne dla epoki były:

  • Antytezy i paradoksy
  • Rozbudowane metafory
  • Kompozycja łańcuchowa
  • Hiperbolizacja
  • Symbolika religijna
BAROK
1.Barok- epoka literacka od końca XVI do połowy XVIII wieku, powstała
w wyniku odnowy życia religijnego. Człowiek baroku próbuje dokon

Zobacz

Najważniejsze Dzieła Literackie Baroku

Najważniejsze dzieła literackie baroku w Polsce reprezentowane są przez twórczość Jana Andrzeja Morsztyna, którego utwory stanowią kwintesencję barokowej poezji dworskiej. Literatura baroku w Polsce rozwijała się w dwóch głównych nurtach: dworskim i metafizycznym.

Quote: "Do trupa" Morsztyna to przykład konceptystycznego utworu, gdzie miłość porównana jest do śmierci: "Ty nic nie czujesz, ja nie czuję siebie".

Barok lektury obejmują utwory pokazujące charakterystyczne dla epoki motywy:

  • Vanitas (marność życia doczesnego)
  • Memento mori (pamięć o śmierci)
  • Carpe diem (używanie życia)
  • Konflikt między duchem a materią
BAROK
1.Barok- epoka literacka od końca XVI do połowy XVIII wieku, powstała
w wyniku odnowy życia religijnego. Człowiek baroku próbuje dokon

Zobacz

Filozofia i Literatura Baroku - Kluczowe Koncepcje i Dzieła

Literatura baroku charakteryzowała się złożonością i bogactwem form wyrazu, które odzwierciedlały niepokoje epoki. Szczególnie widoczne jest to w twórczości barokowych erudytów, którzy łączyli w sobie role dyplomatów, tłumaczy i myślicieli. W tym okresie powstały najważniejsze dzieła literackie baroku, które do dziś stanowią fundament polskiej literatury.

Definicja: Erudyta barokowy to wszechstronnie wykształcony człowiek, biegły w wielu dziedzinach wiedzy, często pełniący funkcje dyplomatyczne i twórcze.

Koncepcja świata w baroku opierała się na dualizmie i przeciwieństwach. Doskonale ilustruje to wiersz "Krótkość żywota", gdzie podmiot liryczny przyjmuje rolę mędrca mówiącego o nieuchronności śmierci. Utwór ten reprezentuje typową dla baroku refleksję nad przemijaniem i marnością życia doczesnego.

Człowiek baroku wobec Boga znajdował się w szczególnej relacji, co widać w utworze "Marność" Naborowskiego. Poeta wykorzystuje biblijne motywy vanitas vanitatum, podkreślając bezsensowność przywiązania do dóbr doczesnych. Filozofia baroku koncentrowała się na przeciwstawieniu sacrum i profanum, co znajduje odzwierciedlenie zarówno w literaturze, jak i sztuce.

Przykład: W obrazie "Pogrzeb hrabiego Orgaza" widoczny jest wyraźny podział na strefę ziemską (profanum) i nadprzyrodzoną (sacrum), co stanowi typowy przykład barokowego dualizmu.

BAROK
1.Barok- epoka literacka od końca XVI do połowy XVIII wieku, powstała
w wyniku odnowy życia religijnego. Człowiek baroku próbuje dokon

Zobacz

Racjonalizm i Empiryzm w Epoce Baroku

Racjonalizm kartezjański stanowił jeden z fundamentów myśli barokowej. Kartezjusz myślę, więc jestem (Cogito ergo sum) to podstawowa zasada jego filozofii, która wprowadziła nową jakość do ówczesnego myślenia o świecie i człowieku.

Highlight: Racjonalizm Kartezjusza zakładał że pewność poznania można osiągnąć jedynie poprzez rozum, a sceptycyzm metodyczny Kartezjusza był narzędziem dochodzenia do prawdy.

Filozofia Kartezjusza w skrócie opierała się na kilku kluczowych założeniach. Poglądy Kartezjusza w punktach obejmowały: metodyczne wątpienie, dualizm psychofizyczny oraz matematyczny model poznania rzeczywistości. Swój racjonalizm Kartezjusz oparł na wątpiącym ja oraz na metodzie dedukcyjnej.

Empiryzm stanowił przeciwwagę dla kartezjańskiego racjonalizmu, podkreślając rolę doświadczenia w poznaniu. Ta dwoistość metod poznawczych odzwierciedlała charakterystyczne dla baroku napięcie między różnymi sposobami postrzegania rzeczywistości.

Cytat: "Byłeś ty sam" - to charakterystyczne dla baroku ujęcie czasowości, podkreślające ulotność ludzkiego życia i nieuchronność przemijania.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Ranked #1 Education App

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

15 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 12 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.

Literatura Baroku: Najważniejsze Dzieła i Filozofia

user profile picture

Maja Matuszewicz

@majanatt_

·

18 Obserwujących

Obserwuj

Najlepszy uczeń w klasie

Barok to epoka w kulturze europejskiej charakteryzująca się złożonością form artystycznych i głęboką refleksją nad relacją człowieka z Bogiem.

Literatura baroku cechowała się kontrastami i napięciami między sacrum a profanum. W Polsce najważniejszymi przedstawicielami byli Jan Andrzej Morsztyn, Daniel Naborowski i Mikołaj Sęp Szarzyński. Najważniejsze dzieła literackie baroku to między innymi "Poezje" Sępa Szarzyńskiego oraz utwory metafizyczne Jana Andrzeja Morsztyna. Literatura baroku w Polsce rozwijała się głównie wokół tematów religijnych, patriotycznych i miłosnych, wykorzystując charakterystyczne środki stylistyczne jak przerzutnia czy konceptyzm.

Filozofia baroku była zdominowana przez dwa główne nurty myślowe: racjonalizm kartezjański oraz empiryzm. Racjonalizm Kartezjusza opierał się na metodycznym wątpieniu i słynnej zasadzie "Myślę, więc jestem". Sceptycyzm metodyczny Kartezjusza zakładał odrzucenie wszystkiego, co może budzić najmniejszą wątpliwość, by dotrzeć do pewnej prawdy. Koncepcja świata w baroku była dualistyczna - świat postrzegano jako arenę walki między dobrem a złem, życiem a śmiercią. Obraz Boga w baroku był złożony - z jednej strony przedstawiano go jako surowego sędziego, z drugiej jako miłosiernego ojca. Człowiek baroku wobec Boga charakteryzował się pokorą i świadomością własnej małości, co znajdowało odzwierciedlenie zarówno w literaturze, jak i sztuce tego okresu.

26.01.2023

8435

 

4/2

 

Język polski

259

BAROK
1.Barok- epoka literacka od końca XVI do połowy XVIII wieku, powstała
w wyniku odnowy życia religijnego. Człowiek baroku próbuje dokon

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Filozofia i Światopogląd Baroku

Barok literatura kształtowała się w okresie od końca XVI do połowy XVIII wieku, wyrastając z odnowy życia religijnego i głębokich przemian światopoglądowych. Sama nazwa epoki pochodzi od portugalskiego słowa "barocco", oznaczającego perłę o nieregularnym kształcie, co doskonale oddaje charakter tej epoki.

Koncepcja świata w baroku opierała się na poczuciu niepewności i dramatycznego rozdarcia człowieka między sacrum a profanum. Człowiek baroku wobec Boga znajdował się w szczególnej sytuacji - odczuwał jednocześnie Jego wielkość i własną małość. Obraz Boga w baroku był szczególny - przedstawiano Go jako byt odległy, transcendentny i niepojęty dla człowieka.

Definicja: Barok hasła epoki koncentrowały się wokół następujących pojęć: vanitas (marność), memento mori (pamiętaj o śmierci), theatrum mundi (teatr świata), oraz carpe diem (chwytaj dzień).

Literatura baroku w Polsce rozwijała się w kilku głównych nurtach: metafizycznym, ziemiańskim, dworskim i plebejskim. Każdy z nich charakteryzował się odmienną tematyką i stylistyką, ale wszystkie łączyło typowo barokowe postrzeganie rzeczywistości jako nietrwałej i złudnej.

BAROK
1.Barok- epoka literacka od końca XVI do połowy XVIII wieku, powstała
w wyniku odnowy życia religijnego. Człowiek baroku próbuje dokon

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Filozoficzne Podstawy Epoki Baroku

Racjonalizm Kartezjusza zakładał że prawda może być poznana jedynie poprzez rozum. Filozofia Kartezjusza w skrócie opiera się na metodycznym wątpieniu i słynnej maksymie "Kartezjusz myślę, więc jestem" (Cogito ergo sum).

Highlight: Sceptycyzm metodyczny Kartezjusza polegał na systematycznym podważaniu wszystkich dotychczasowych przekonań w celu dotarcia do niepodważalnej prawdy.

Poglądy Kartezjusza w punktach można streścić następująco:

  • Rozum jako jedyne źródło pewnego poznania
  • Dualizm duszy i ciała
  • Matematyzacja wiedzy o świecie
  • Mechanistyczna wizja świata

Empiryzm stanowił przeciwwagę dla kartezjańskiego racjonalizmu, podkreślając rolę doświadczenia zmysłowego w poznaniu. Ta filozoficzna dyskusja między racjonalizmem a empiryzmem określiła charakter epoki.

BAROK
1.Barok- epoka literacka od końca XVI do połowy XVIII wieku, powstała
w wyniku odnowy życia religijnego. Człowiek baroku próbuje dokon

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Nurty Literackie Baroku

Literatura baroku przykłady obejmują różnorodne gatunki i style. Najważniejsze dzieła literackie baroku to między innymi sonety Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, poezja Jana Andrzeja Morsztyna czy "Pamiętniki" Jana Chryzostoma Paska.

Przykład: Cechy literatury baroku refleksyjna najlepiej widoczne są w twórczości Sępa Szarzyńskiego, gdzie funkcja przerzutni w baroku służy oddaniu niepokoju i dynamiki świata.

Barok lektury charakteryzują się:

  • Konceptyzmem
  • Paradoksami
  • Kontrastami
  • Bogactwem środków stylistycznych
  • Religijnością
BAROK
1.Barok- epoka literacka od końca XVI do połowy XVIII wieku, powstała
w wyniku odnowy życia religijnego. Człowiek baroku próbuje dokon

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Człowiek i Społeczeństwo w Baroku

Dworzanin w baroku reprezentował ideał człowieka wykształconego, obywanego w świecie i sprawnego w sztuce konwersacji. Jednocześnie epoka wykształciła model szlachcica-Sarmaty, skupionego na tradycji i wartościach narodowych.

Cytat: "Wątły, niebaczny, rozdwojony w sobie" - tak Sęp Szarzyński charakteryzował kondycję człowieka baroku.

Porównaj koncepcje relacji Bóg człowiek w poezji renesansu i baroku pokazuje fundamentalną zmianę: od humanistycznej pewności siebie do barokowego niepokoju i poczucia marności. Filozofia baroku koncentrowała się na problemie przemijania, nietrwałości i złudności świata materialnego.

BAROK
1.Barok- epoka literacka od końca XVI do połowy XVIII wieku, powstała
w wyniku odnowy życia religijnego. Człowiek baroku próbuje dokon

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Koncepcja Boga i Człowieka w Literaturze Baroku

Literatura baroku charakteryzowała się szczególnym spojrzeniem na relację między człowiekiem a Bogiem. W utworach tego okresu dominował motyw duchowych rozterek i poszukiwania prawdziwej miłości, która mogła być odnaleziona jedynie w Bogu. Barok literatura ukazywała człowieka jako istotę rozdartą między pragnieniami cielesnymi a duchowymi.

Definicja: Koncepcja świata w baroku opierała się na dualizmie - przeciwstawieniu sfery duchowej (boskiej) sferze materialnej (ziemskiej).

Szczególnie wyraźnie widać to w twórczości Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, który przedstawiał dwa rodzaje miłości: nietrwałą (ziemską) - skierowaną ku dobrom materialnym oraz trwałą (boską) - prowadzącą do zbawienia. Człowiek baroku wobec Boga stał w pozycji istoty świadomej swojej niedoskonałości, toczącej nieustanną walkę między cnotą a grzechem.

Przykład: W "Sonecie I" Sępa-Szarzyńskiego życie ludzkie porównane jest do przemijających obłoków, podkreślając marność dóbr doczesnych wobec wieczności Boga.

BAROK
1.Barok- epoka literacka od końca XVI do połowy XVIII wieku, powstała
w wyniku odnowy życia religijnego. Człowiek baroku próbuje dokon

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Filozoficzne Podstawy Epoki Baroku

Filozofia baroku kształtowała się w oparciu o dwa główne nurty myślowe: racjonalizm kartezjański oraz empiryzm. Racjonalizm Kartezjusza zakładał że prawda może być poznana jedynie poprzez rozum, co wyraził w słynnej maksymie "myślę, więc jestem".

Highlight: Sceptycyzm metodyczny Kartezjusza polegał na systematycznym podważaniu wszystkich dotychczasowych przekonań w celu dotarcia do niepodważalnej prawdy.

Poglądy Kartezjusza w punktach obejmowały:

  • Dualizm duszy i ciała
  • Metodyczne wątpienie jako drogę do prawdy
  • Uznanie rozumu za jedyne wiarygodne źródło poznania
  • Matematyczne podejście do rzeczywistości
BAROK
1.Barok- epoka literacka od końca XVI do połowy XVIII wieku, powstała
w wyniku odnowy życia religijnego. Człowiek baroku próbuje dokon

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Poetyka i Środki Wyrazu w Literaturze Baroku

Cechy literatury baroku refleksyjna przejawiały się poprzez rozbudowany system środków stylistycznych. Funkcja przerzutni w baroku służyła podkreśleniu napięcia i dramatyzmu wypowiedzi poetyckiej.

Vocabulary: Konceptyzm - technika poetycka polegająca na tworzeniu zaskakujących skojarzeń i metafor, mających pobudzić intelekt czytelnika.

Charakterystyczne dla epoki były:

  • Antytezy i paradoksy
  • Rozbudowane metafory
  • Kompozycja łańcuchowa
  • Hiperbolizacja
  • Symbolika religijna
BAROK
1.Barok- epoka literacka od końca XVI do połowy XVIII wieku, powstała
w wyniku odnowy życia religijnego. Człowiek baroku próbuje dokon

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Najważniejsze Dzieła Literackie Baroku

Najważniejsze dzieła literackie baroku w Polsce reprezentowane są przez twórczość Jana Andrzeja Morsztyna, którego utwory stanowią kwintesencję barokowej poezji dworskiej. Literatura baroku w Polsce rozwijała się w dwóch głównych nurtach: dworskim i metafizycznym.

Quote: "Do trupa" Morsztyna to przykład konceptystycznego utworu, gdzie miłość porównana jest do śmierci: "Ty nic nie czujesz, ja nie czuję siebie".

Barok lektury obejmują utwory pokazujące charakterystyczne dla epoki motywy:

  • Vanitas (marność życia doczesnego)
  • Memento mori (pamięć o śmierci)
  • Carpe diem (używanie życia)
  • Konflikt między duchem a materią
BAROK
1.Barok- epoka literacka od końca XVI do połowy XVIII wieku, powstała
w wyniku odnowy życia religijnego. Człowiek baroku próbuje dokon

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Filozofia i Literatura Baroku - Kluczowe Koncepcje i Dzieła

Literatura baroku charakteryzowała się złożonością i bogactwem form wyrazu, które odzwierciedlały niepokoje epoki. Szczególnie widoczne jest to w twórczości barokowych erudytów, którzy łączyli w sobie role dyplomatów, tłumaczy i myślicieli. W tym okresie powstały najważniejsze dzieła literackie baroku, które do dziś stanowią fundament polskiej literatury.

Definicja: Erudyta barokowy to wszechstronnie wykształcony człowiek, biegły w wielu dziedzinach wiedzy, często pełniący funkcje dyplomatyczne i twórcze.

Koncepcja świata w baroku opierała się na dualizmie i przeciwieństwach. Doskonale ilustruje to wiersz "Krótkość żywota", gdzie podmiot liryczny przyjmuje rolę mędrca mówiącego o nieuchronności śmierci. Utwór ten reprezentuje typową dla baroku refleksję nad przemijaniem i marnością życia doczesnego.

Człowiek baroku wobec Boga znajdował się w szczególnej relacji, co widać w utworze "Marność" Naborowskiego. Poeta wykorzystuje biblijne motywy vanitas vanitatum, podkreślając bezsensowność przywiązania do dóbr doczesnych. Filozofia baroku koncentrowała się na przeciwstawieniu sacrum i profanum, co znajduje odzwierciedlenie zarówno w literaturze, jak i sztuce.

Przykład: W obrazie "Pogrzeb hrabiego Orgaza" widoczny jest wyraźny podział na strefę ziemską (profanum) i nadprzyrodzoną (sacrum), co stanowi typowy przykład barokowego dualizmu.

BAROK
1.Barok- epoka literacka od końca XVI do połowy XVIII wieku, powstała
w wyniku odnowy życia religijnego. Człowiek baroku próbuje dokon

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Racjonalizm i Empiryzm w Epoce Baroku

Racjonalizm kartezjański stanowił jeden z fundamentów myśli barokowej. Kartezjusz myślę, więc jestem (Cogito ergo sum) to podstawowa zasada jego filozofii, która wprowadziła nową jakość do ówczesnego myślenia o świecie i człowieku.

Highlight: Racjonalizm Kartezjusza zakładał że pewność poznania można osiągnąć jedynie poprzez rozum, a sceptycyzm metodyczny Kartezjusza był narzędziem dochodzenia do prawdy.

Filozofia Kartezjusza w skrócie opierała się na kilku kluczowych założeniach. Poglądy Kartezjusza w punktach obejmowały: metodyczne wątpienie, dualizm psychofizyczny oraz matematyczny model poznania rzeczywistości. Swój racjonalizm Kartezjusz oparł na wątpiącym ja oraz na metodzie dedukcyjnej.

Empiryzm stanowił przeciwwagę dla kartezjańskiego racjonalizmu, podkreślając rolę doświadczenia w poznaniu. Ta dwoistość metod poznawczych odzwierciedlała charakterystyczne dla baroku napięcie między różnymi sposobami postrzegania rzeczywistości.

Cytat: "Byłeś ty sam" - to charakterystyczne dla baroku ujęcie czasowości, podkreślające ulotność ludzkiego życia i nieuchronność przemijania.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Ranked #1 Education App

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

15 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 12 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.