Pochodzenie nazwy i chronologia baroku
Barok nazwa epoki wywodzi się od portugalskiego słowa "barocco", oznaczającego perły o nieregularnych kształtach. Termin ten doskonale oddaje charakter epoki - pełnej kontrastów i zaskakujących form.
Ramy czasowe baroku w Europie to okres od końca XVI do końca XVII wieku. Styl barokowy rozprzestrzenił się z Włoch na Hiszpanię, kraje niemieckojęzyczne i Niderlandy. W Polsce barok trwał nieco dłużej, do lat 30. XVIII wieku.
Highlight: Przejście z renesansu do baroku było procesem stopniowym, a nie nagłą zmianą.
Kontrreformacja barok to kluczowy ruch, który ukształtował kulturę epoki. Sobór trydencki (1545-1563) uznaje się za początek kontrreformacji, której celem było powstrzymanie ekspansji protestantyzmu i reforma Kościoła katolickiego.
Vocabulary: Kontrreformacja - ruch w Kościele katolickim mający na celu przeciwdziałanie reformacji protestanckiej i odnowę wewnętrzną Kościoła.
Wpływ kontrreformacji na kulturę baroku obejmował:
- Zaostrzenie dyscypliny wśród duchowieństwa
- Tworzenie seminariów duchownych
- Opracowanie oficjalnego katechizmu
- Powołanie nowych zakonów, w tym jezuitów
W tym okresie nasiliła się również nietolerancja religijna, czego przejawem było utworzenie Świętego Oficjum i Indeksu ksiąg zakazanych.
Example: Na Indeksie ksiąg zakazanych znalazły się dzieła takich autorów jak Mikołaj Kopernik, Giordano Bruno czy Adam Mickiewicz.
