Analiza sonetu Jana Andrzeja Morsztyna "O swej pannie"
Jan Andrzej Morsztyn, jeden z czołowych poetów polskiego baroku, w sonecie "O swej pannie" prezentuje typowe cechy poezji konceptowej tego okresu.
Quote: "Ale bielsza méj panny płeć twarzy i szyje / Niz marmur, mleko, łabędź, perła, śnieg, lilije."
Wiersz opiera się na koncepcie porównania bieli cery ukochanej do różnych białych przedmiotów i zjawisk. Autor wymienia kolejno:
- Marmur z Karary
- Mleko
- Łabędzia
- Perłę
- Śnieg
- Kwiat lilii
Highlight: Morsztyn stosuje kompozycję łańcuchową, budując napięcie poprzez wyliczenie coraz to nowych przykładów bieli, by w puencie stwierdzić, że cera jego panny przewyższa je wszystkie.
Taka konstrukcja wiersza jest charakterystyczna dla środków stylistycznych baroku, gdzie poeta dąży do zaskoczenia czytelnika nieoczekiwanym porównaniem lub wnioskiem.
Vocabulary: Koncept - w poezji barokowej oznacza pomysłowy, często zaskakujący sposób ujęcia tematu, mający na celu wywołanie podziwu u czytelnika.
Sonet Morsztyna jest doskonałym przykładem sonetu włoskiego, prezentując typową dla baroku grę słowną i kunsztowną formę poetycką.