Alternatywny zapis:

traktowane jako źródło informacji o życiu i obyczajach narodu żydowskiego. W Biblii znajdują się nazwy faktycznie istniejących miejsc czy imiona historycznych postaci (np. władców), co zostało potwierdzone badaniami archeologów i historyków. jedna z podstaw cywilizacji europejskiej Biblia, obok dorobku greckiego i rzymskiego, wywarła ogromny wpływ na kulturę europejską. Była i jest: źródłem uniwersalnych wzorów zachowań, ●zasad, reguł postępowania, ● motywów, symboli, powiedzeń. skarbnica inspiracji i motywów Biblii czerpią twórcy różnych dziedzin sztuki, np. literaci, malarze, filmowcy, kompozytorzy. W swoich dziełach wykorzystują m.in. biblijne motywy, miejsca, historie, postacie. Przykładowe dzieła inspirowane Biblia: ● wiersz Na wieży Babel Wisławy Szymborskiej, ● fresk Stworzenie świata Michała Anioła w kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie, film Pasja, reż. Mel Gibson. zbiór zasad moralnych W Biblii - m.in. w księgach mądrościowych i przypowieściach - można odnaleźć wskazówki moralne dotyczące tego, co je dobre, a co złe. ● Najbardziej czytelne zasady zostały ujęte w Dekalogu - dziesięciu przykazaniach, które Mojżesz otrzymał od Boga i umieścił na kamiennych tablicach. wybitne dzieło literackie przypowieść, np. O miłosiernym Samarytaninie, 0 synu marnotrawnym pieśń, np. Pieśń nad Pieśniami psalm, np. Psalm 130 hymn, np. Hymn o miłości z II Listu św. Pawła do Koryntian modlitwa, np. Ojcze nasz list, np. Il List św. Pawła do Koryntian Związki frazeologiczne z Biblii Związki frazeologiczne z Biblii (frazeologizmy biblijne) to inaczej biblizmy. ● syn marnotrawny - osoba, która źle postępowała, ale się opamiętała ● zakazany owoc - coś niedozwolonego i przez to kuszącego Sodoma i Gomora - wielka awantura, zamieszanie; rozpusta zamienić się w słup soli – znieruchomieć z wrażenia hiobowa wieść - bardzo zła wiadomość o wielkim nieszczęściu manna z nieba - nieoczekiwany zysk ● plaga egipska - coś dokuczliwego, nieznośnego ● judaszowy pocałunek - nieszczery pocałunek sądny dzień - wielkie zamieszanie ●kainowe piętno, znamię - wina ciążąca na zbrodniarzu droga krzyżowa, ciernista, cierniowa - życie w cierpieniu, trudne ● ziemia obiecana - miejsce wyczekiwane, szczęśliwe, bogate ● złoty cielec - bogactwo, pieniądze Biblia jako dzieło uniwersalne Biblia jest dziełem uniwersalnym i ponadczasowym, ponieważ: ●posługuje się symbolami, metaforami, przypowieściami, które są aktualne pomimo upływu czasu; zawiera wskazówki moralne, którymi może kierować się każdy człowiek; jest źródłem nieprzemijających i wciąż inspirujących motywów; może być odczyływana bez względu na wyznanie jako dzieło literackie; ● dociera do szerokiego grona odbiorców niezależnie od kręgu kulturowego - przetłumaczona na wiele języków, wydawana w dużej liczbie egzemplarzy. Początki Biblii Początkowo Biblia była zbiorem ustnych przekazów. Z czasem zaczęło je spisywać. W pierwszych wiekach chrześcijaństwa istniało wiele źródeł i relacji dotyczących życia. Jezusa, Jego nauk. ● Około V w. n.e. ukształtował się kanon, czyli ustalony zbiór tekstów uznanych za oficjalne. Teksty, które nie zostały zatwierdzone, nazywamy apokryfami (z języka greckiego apokryphos oznacza 'ukryty'), np. Testament Adama, Ewangelia Judasza. Podział ksiąg biblijnych Budowa Biblii kształtowała się przez wiele stuleci do momentu, kiedy określono kanon ksiąg. Stary Testament Księgi historyczne: Pięcioksiąg, Księga Kronik Księgi dydaktyczne: księga Hioba, Księga Psalmów, Księga Koheleta, • Księgi Prorockie: Księga Izajasza, Księga Jeremiasza, Księga Daniela Nowy Testament 4 Ewangelie (św. Mateusza, św. Marka, św. Łukasza, św. Jana), Dzieje Apostolskie, listy apostolskie: św. Pawła, Jakuba i Piotra Apokalipsa św. Jana.. Historia Biblii sięga XII w. p.n.e. Biblia to zbiór wielu tekstów, które powstawały w bardzo długim czasie - od XII w. p.n.e. do I w. n.e. (Stary Testament) i w 2. poł. I w. n.e. (Nowy Testament). ● Pisana w różnych językach (m.in. hebrajskim, aramejskim, greckim) przez wielu autorów. Uważana za świętą księgę wielu religii (m.in. judaizmu, chrześcijaństwa). Cechy stylu biblijnego Patos (wzniosłość wypowiedzi) ● Używanie imiesłowowych równoważników zdań zakończonych na -wszy -łszy ● Występowanie powtarzalnych spójników Umieszczenie przydawki wyrażonej zaimkiem dzierżawczym ( mój, twój, jego) ● Przewaga zdań współrzędnie złożonych ● Inwersje (archaizmy, powtórzenia, brak epitetów, oksymorony, parantezy) Motywy w Biblii Motyw raju w Biblii pojawia się w Księdze Rodzaju Starego Testamentu. Rajem jest Eden - miejsce dane człowiekowi przez Boga i utracone na skutek popełnienia grzechu. Znaczenie: idealne miejsce dla ludzi, utracone z winy człowieka, nieustannie poszukiwane. Motyw niezawinionego cierpienia pojawia się w Biblii kilkukrotnie jako m.in.: ●ofiara Abrahama, który chciał poświęcić życie syna, Izaaka, aby okazać posłuszeństwo Bogu: ●cierpienie Hioba - został poddany próbie wierności; utracił cały majątek, rodzinę, zdrowie, ale nie przestał ufać Panu; męka i śmierć Jezusa na krzyżu. Znaczenie: cierpienie jako próba; droga do zbawienia. Motyw kary za grzechy pojawia się zarówno w Starym, jak i w Nowym Testamencie. Najbardziej jest widoczny w odniesieniu do: ● grzechu Adama i Ewy - zerwanie zakazanego owocu; kara - wygnanie z raju; ● Kaina, syna Adama i Ewy, który zabija swojego brata Abla, a za karę zostaje tułaczem, bo ziemia, którą uprawiał, przestanie dawać mu plony; Bóg oznaczył Kaina znamieniem, aby nikt go nie zabił; zniszczenia Sodomy i Gomory - kary za rozpustę i nieprzestrzeganie boskiego prawa; potopu zesłanego przez Boga jako kara za zepsucie świała i niegodziwość ludzi Motyw wędrówki w Biblii jest bardzo częsty. To m.in.: ● wyjście Izraelitów z Egiptu pod wodzą Mojżesza - 40-letnia wędrówka do Ziemi Obiecanej (Kanaan); ucieczka Maryi i Józefa do Egiptu; wędrowne nauczanie Jezusa w Galilei; ostatnia wędrówka Jezusa przez ulice Jerozolimy na Golgotę (miejsce śmierci). Podróże apostołów głoszących naukę Jezusa. Znaczenie: poszukiwanie miejsca na ziemi; dążenie do zbawienia - pobył na ziemi jest jedynie wędrówką, której celem jest niebo; gromadzenie doświadczeń; życie człowieka jako wędrówka ku śmierci. Motyw apokalipsy w Biblii odnosi się do osobnej księgi Nowego Testamentu - Apokalipsy św. Jana. Księga zawiera proroctwo dotyczące końca świata; ukazuje dzieje ludzkości i Kościoła w serii symbolicznych obrazów (często tajemniczych i trudnych do odczytania). Jest w niej mowa o zagładzie świata, sądzie ostatecznym i Nowym Jeruzalem. Znaczenie: obraz zagłady, nieuchronny koniec, świat po zagładzie.