Geneza i historia "Bogurodzicy"
"Bogurodzica" to najstarszy zabytek języka polskiego w formie poetyckiej, którego powstanie datuje się na XIII wiek. Anonimowy autor stworzył tekst do melodii znanej z pieśni trubadurów. Najstarszy zachowany zapis dwóch pierwszych zwrotek pochodzi z 1407 roku, znany jako I odpis krakowski.
Highlight: Najstarsze zabytki języka polskiego to bezcenne źródło wiedzy o ewolucji polszczyzny.
Utwór jest prawdopodobnie oryginalnym dziełem polskiego autora, choć według legendy miał go napisać św. Wojciech. Naukowcy odrzucili jednak tę tezę. "Bogurodzica" stanowi cenny zabytek języka polskiego, dostarczając informacji o zmianach zachodzących w polszczyźnie na przestrzeni wieków.
Vocabulary: Zabytek języka - tekst historyczny zawierający archaiczne formy językowe, cenny dla badań nad historią języka.
Kompozycja i styl "Bogurodzicy"
Struktura "Bogurodzicy" nawiązuje do popularnego w średniowieczu motywu deesis, przedstawiającego Chrystusa w otoczeniu Matki Boskiej i Jana Chrzciciela. Ta kompozycja odzwierciedla średniowieczną ideę hierarchicznego porządku świata.
Definition: Deesis - motyw ikonograficzny przedstawiający Chrystusa jako centralną postać, z Maryją i Janem Chrzcicielem po bokach, pełniącymi rolę pośredników między Bogiem a ludźmi.
Budowa Bogurodzicy opiera się na zasadzie symetrii, wykorzystując paralelizmy i antytezy. Utwór charakteryzuje się kunsztowną formą, zawierającą rymy zewnętrzne i wewnętrzne, apostrofy oraz zróżnicowaną intonację.
Example: Przykłady rymów wewnętrznych w "Bogurodzicy": "Bogurodzica dziewica", "syna Gospodzina", "dziela Krzciciela".
Jaką tematykę porusza Bogurodzica? Pierwsza strofa zawiera prośbę do Maryi o wstawiennictwo u Chrystusa, druga zaś jest bezpośrednim zwrotem do Jezusa z prośbą o wysłuchanie modlitw przez wzgląd na Jana Chrzciciela.
Quote: "Bogurodzica dziewica, Bogiem sławiena Maryja" - początkowe wersy "Bogurodzicy", ukazujące jej religijny charakter.
