"Dziady cz 3" to jedno z najważniejszych dzieł polskiego romantyzmu, napisane przez Adama Mickiewicza w latach 1832-1834 w Dreźnie. Utwór powstał jako bezpośrednia reakcja na upadek powstania listopadowego i represje carskie wobec Polaków. Dziady cz 3 geneza wiąże się ściśle z osobistymi doświadczeniami poety z okresu filomackiego oraz jego przemyśleniami na temat losu narodu polskiego.
W dramacie szczególnie istotna jest scena więzienna Dziady cz 3, która przedstawia młodych więźniów przetrzymywanych w klasztorze bazylianów w Wilnie. Scena ta ma charakter autobiograficzny i ukazuje różne postawy patriotyczne oraz męczeństwo narodu polskiego. Mesjanizm w Dziadach cz 3 stanowi kluczową ideę utworu - Polska jest przedstawiona jako Chrystus narodów, który poprzez swoje cierpienie przyczyni się do odkupienia innych narodów. Postawy społeczeństwa polskiego wobec zaborcy są ukazane przez pryzmat różnych bohaterów: od heroicznych patriotów po konformistów i zdrajców.
Dziady cz 3 bohaterowie reprezentują różne warstwy społeczne i postawy moralne. Główny bohater, Gustaw-Konrad, przechodzi przemianę z romantycznego kochanka w bojownika o sprawę narodową. Jego Wielka Improwizacja jest wyrazem buntu przeciwko Bogu i manifestacją pragnienia wyzwolenia narodu. Mesjanizm jako romantyczna idea poświęcenia znajduje najpełniejszy wyraz w Widzeniu Księdza Piotra, gdzie przedstawiona zostaje wizja Polski jako narodu wybranego. Dramat łączy elementy realistyczne z mistycznymi, historyczne z fantastycznymi, tworząc wielowymiarowe dzieło o uniwersalnym przesłaniu patriotycznym i filozoficznym.
