"Dziady cz 3" to jedno z najważniejszych dzieł Adama Mickiewicza, które przedstawia losy polskich więźniów politycznych w okresie zaborów. W scenie 1 poznajemy głównego bohatera - Konrada (dawniej Gustawa), który wraz z innymi więźniami przebywa w celi bazylianów w Wilnie. Problematyka Dziadów 3 koncentruje się wokół walki narodowowyzwoleńczej, martyrologii narodu polskiego oraz konfliktu jednostki z Bogiem.
Utwór zawiera liczne motywy, które przeplatają się przez całe dzieło. Najważniejsze z nich to motyw walki o niepodległość, cierpienia za ojczyznę, prometeizmu oraz mesjanizmu narodowego. W Dziadach cz 3 szczególnie istotny jest również motyw przemiany wewnętrznej głównego bohatera, który z romantycznego kochanka (Gustaw z Dziadów cz 4) staje się bojownikiem o wolność narodu (Konrad). Podobne motywy patriotyczne można odnaleźć w innych dziełach Mickiewicza, takich jak "Pan Tadeusz" czy "Konrad Wallenrod".
Dziady wszystkie części streszczenie ukazuje, jak Mickiewicz łączy różne wątki i tematy w spójną całość. Podczas gdy Dziady cz 2 koncentrują się na ludowych obrzędach i wierzeniach, a Dziady cz 4 na nieszczęśliwej miłości, Dziady cz 3 stanowią najbardziej polityczną i zaangażowaną społecznie część dramatu. Najważniejsze informacje do matury obejmują znajomość głównych bohaterów, symboliki religijnej i patriotycznej oraz kontekstu historycznego utworu. Warto zwrócić szczególną uwagę na Przedmowę Dziady cz 3, która wprowadza czytelnika w realia historyczne i wyjaśnia genezę utworu. Dzieło to, podobnie jak "Kordian" Słowackiego, stanowi fundamentalny tekst polskiego romantyzmu, podejmujący tematykę narodowowyzwoleńczą i mesjanistyczną.