Rodzaje literackie

Literatura dzieli się na trzy główne rodzaje literackie: lirykę, epikę i dramat. Każdy z nich ma swoje charakterystyczne cechy i gatunki.

Liryka

Liryka charakteryzuje się obecnością podmiotu lirycznego i obejmuje takie gatunki jak hymn, oda i sonet.

Definition: Rodzaje liryki można wyróżnić ze względu na temat $np. liryka patriotyczna, religijna, miłosna$ oraz kreację podmiotu lirycznego.

Example: Przykłady liryki to liryka bezpośrednia wyznania, liryka bezpośrednia maski, liryka pośrednia opisowa i narracyjna.

Epika

Epika charakteryzuje się obecnością narratora i obejmuje takie gatunki jak powieść, opowiadanie i nowela.

Highlight: W epice wyróżniamy narratora trzecioosobowego $wszechwiedzącego, obiektywnego$ oraz pierwszoosobowego $o ograniczonej wiedzy, subiektywnego$.

Dramat

Dramat charakteryzuje się ukryciem autora w didaskaliach i obejmuje takie gatunki jak komedia i tragedia.

Vocabulary: Didaskalia - tekst poboczny w dramacie, zawierający wskazówki inscenizacyjne.

Style funkcjonalne języka

W języku polskim wyróżniamy pięć głównych stylów funkcjonalnych:

1. Styl artystyczny
2. Styl potoczny
3. Styl naukowy
4. Styl urzędowy
5. Styl publicystyczny

Każdy z tych stylów ma swoje charakterystyczne cechy i zastosowania.

Example: Styl artystyczny charakteryzuje się bogatym słownictwem, licznymi środkami językowymi i dominacją funkcji poetyckiej.

Highlight: Styl potoczny jest ekspresywny, zawiera liczne kolokwializmy i zapożyczenia z gwar środowiskowych i języków obcych.

Zrozumienie zapożyczeń w języku polskim, rodzajów literackich i stylów funkcjonalnych jest kluczowe dla pełnego opanowania języka polskiego i analizy tekstów literackich.

Style językowe

Omówienie głównych stylów językowych występujących w polszczyźnie.

Definition: Styl potoczny charakteryzuje się ekspresywnością i wykorzystaniem kolokwializmów.

Highlight: Styl naukowy cechuje się użyciem terminów specjalistycznych i zachowaniem obiektywnego dystansu.

Example: W stylu urzędowym często występują utarte zwroty i rozbudowane zdania pojedyncze.

Frazeologizmy w języku polskim

Szczegółowa analiza związków frazeologicznych i ich klasyfikacji.

Definition: Frazeologizmy to ustalone połączenia wyrazów o znaczeniu całościowym.

Example: "Patrzeć przez różowe okulary" to przykład stałego związku frazeologicznego.

Vocabulary: Zwrot frazeologiczny - związek wyrazowy, którego ośrodkiem jest czasownik.

Język internetu

Charakterystyka współczesnej komunikacji internetowej i jej specyficznych cech.

Highlight: Główne cechy języka internetowego to multimedialność, dialogiczność i masowość komunikacji.

Example: Akronimy internetowe: LOL $lots of laugh$, BBS $be back soon$.

Vocabulary: Emotikony - graficzne symbole wyrażające emocje w komunikacji internetowej.

Reklama i jej cechy

Omówienie podstawowych aspektów reklamy jako formy komunikacji.

Definition: Reklama to forma przekazu mająca na celu promocję produktów lub idei.

Highlight: Główne funkcje reklamy to informowanie i perswazja.

Example: Formy reklamy: billboardy, spoty telewizyjne, marketing internetowy.

Przemiany w języku i zapożyczenia w języku polskim

Zapożyczenia w języku polskim są rezultatem różnorodnych przemian historycznych i społecznych. Po 1989 roku nastąpiła znacząca ewolucja języka, związana z rozwojem technologicznym, ruchami społecznymi i zmianami stylu życia.

Przykład: Nowe słowa związane z technologią to np. "internet", "tablet", "smartfon", "online", "Instagram", "e-dziennik".

Historia zapożyczeń w języku polskim sięga X wieku i chrystianizacji Polski. Kolejne epoki przynosiły nowe wpływy językowe:

1. X wiek - zapożyczenia z czeskiego i łaciny
2. Średniowiecze - germanizmy
3. XVI-XVII wiek - ukrainizmy, turcyzmy, italianizmy
4. XVII-XIX wiek - galicyzmy
5. XIX wiek $zabory$ - germanizmy i rusycyzmy
6. 1945-1989 - rusycyzmy
7. Po 1989 - anglicyzmy

Highlight: Zapożyczenia w języku polskim z angielskiego stały się szczególnie popularne po 1989 roku, np. "adidasy", "flesz", "ksero", "menadżer", "wideo".

Vocabulary: Internacjonalizmy - wyrazy mające podobną formę i znaczenie w wielu językach, często pochodzące z angielskiego, francuskiego, greckiego i łaciny.